حسن ساری خانی

پریلا یکی از جنسهای خانواده نعناع میباشدکه به دلیل داشتن متابولیتهای باارزشی از جمله ترکیبات فنولی، اسانس و اسیدهای چرب، از اهمیت دارویی بالایی برخوردار است. نوردهی مصنوعی، از جمله راهکارهای نوین در افزایش تولید و بالا بردن کیفیت گیاهان دارویی است. پژوهش حاضر در قالب دو بخش جداگانه، ابتدا به مقایسه برخی از ویژگی های بیوشیمیایی چهار جمعیت گیاه پریلا پرداخته و سپس در بخش دوم تاثیر کیفیت نور در پایان روز بر ویژگی های رشدی و بیوشیمیایی گیاهان بررسی شده است. در بخش اول دو جمعیت پریلا با منشا کشور چین (کشت شده در گلخانه)، با دو جمعیت پریلای بومی ایران (جمع آوری شده از ارتفاعات فومن و کشت شده در گلخانه) در دو مرحله پیش از گلدهی و در زمان رسیدن بذر از لحاظ ویژگی های بیوشیمیایی مورد مقایسه قرار گرفتند. در بخش دوم، در قالب دو آزمایش جداگانه، اثر کیفیت نور بر رشد و ویژگی های بیوشیمیایی بررسی شد. بدین منظور در آزمایش اول تاثیر تیمارهای نور تکمیلی، شاهد (بدون نور تکمیلی)، نور آبی، قرمز و ترکیب برابر آبی و قرمز به مدت دو ساعت در پایان روز در شرایط روز بلند بر ویژگی های مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی دو جمعیت ایرانی و چینی پریلادر شرایط گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش دوم، تاثیر نور تکمیلی، شاهد (بدون نور تکمیلی)، نور آبی، قرمز و ترکیب برابر آبی و قرمز به مدت دو ساعت در پایان روز در شرایط روز کوتاه بر ویژگی های مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی جمعیت چینی پریلا مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بخش اول نشان داد که محتوی فنل در جمعیت پریلای چینی در مرحله پیش از گلدهی(49.53 میلی گرم بر گرم وزن خشک) و در زمان رسیدن بذر(48.20 میلی گرم بر گرم وزن خشک) بالاترین مقدار را داشت و همچنین محتوی فلاونوئید کل نیز در جمعیت مشابه در مرحله پیش از گلدهی(6.09 میلی گرم بر گرم وزن خشک) و در زمان رسیدن بذر(7.43 میلی گرم بر گرم وزن خشک) بالاترین مقدار را داشت. رزمارینیک اسید به عنوان ترکیب فنولی غالب گیاه پریلا، در جمعیت پریلای چینی در دو مرحله پیش از گلدهی و در زمان رسیدن بذر(66.07 میکرو گرم بر میلی لیتر) و در جمعیت پریلای ایرانی در مرحله زمان رسیدن بذر(63 میکرو گرم بر میلی لیتر) بیشترین مقدار را داشت. فعالیت آنتی اکسیدانی نیز در پریلای چینی در مرحله پیش از گلدهی(97.88 درصد ) و در زمان رسیدن بذر(97.74 درصد) بالات