حسن ساری خانی

گیاه کبر (Capparis spinosa L.)، یک منبع غنی از فلاونوئید روتین است که نقش مهمی در سلامتی انسان دارد. در تحقیق حاضر اثرات تیمارهای سرمایی (°C25 به عنوان شاهد، °C4 و °C7 به مدت های 2، 4 و 7 روز)، گرمایی (°C25 به عنوان شاهد، °C30 به مدت 14 روز، °C32 به مدت 2 و 4 روز و °C35 به مدت 8 ساعت) و کربوهیدرات بر کارایی آندروژنز در کشت بساک کبر بررسی گردید. همچنین اثرات مالتوز و ساکارز در غلظت های g L-1 30 و g L-1 60 در ترکیب با دو تیمار دمایی (1- °C30 به مدت 14 روز و 2- °C7 به مدت 7 روز + پیش تیمارهای آزاسیتیدین و 2,4-D) روی القاء آندروژنز بررسی شد. تیمارهای دمایی و کربوهیدرات اختلاف آماری معنی داری (0.01p ≤) از نظر تشکیل کالوس و رویان داشتند. تیمار °C7 به مدت 2، 4 و 7 روز بیشترین درصد (در هفته سوم: به ترتیب 80، 78.34 و 76.67 درصد) و سرعت کالوس زایی (به ترتیب 7.85، 7.75 و 7.60 کالوس در هفته) و تیمار °C7 به مدت 7 روز بیش ترین تولید رویان (0.57 رویان در هر بساک) را ایجاد کردند. تیمار °C30 به مدت 14 روز بیشترین درصد (در هفته سوم: 100%) و سرعت کالوس زایی (9.44 کالوس در هفته) را داشت. در حالی که تیمارهای °C32 به مدت 2 و3 روز و همچنین °C30 به مدت 14 روز بیشترین تعداد رویان به ازای هر بساک (به ترتیب 0.22، 0.20 و 0.18 رویان) را تولید کردند. استفاده از g L-1 30 مالتوز در ترکیب با تیمار °C30 به مدت14 روز بیشترین درصد (در هفته سوم: 91.66%) و سرعت کالوس زایی (8.94 کالوس در هفته) را ایجاد کرد در حالی که g L-1 30 مالتوز در ترکیب با تیمار °C7 به مدت 7 روز + پیش تیمارهای آزاسیتیدین و 2,4-D، بیشترین میانگین تعداد رویان به ازای هر بساک (0.55 رویان) را تولید کرد. نتایج این تحقیقات جهت استفاده در برنامه های اصلاحی کبر از اهمیت بالایی برخوردار می باشد.