حسن ساری خانی

رسیدن میوه یک برنامه بسیار هماهنگ شده است و تحت تأثیر عوامل ژنتیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی منجر به تغییر در رنگ، بافت، عطر، طعم و کیفیت تغذیه ای می گردد. همه تغییرات بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی طی رسیدن به وسیله بیان هماهنگ ژن های مرتبط با رسیدن میوه ایجاد می شود. در آزمایش اول با هدف بررسی اثر ملاتونین بر رسیدن میوه توت فرنگی و انتخاب غلظت های مؤثر آن، در گلخانه روی بوته های توت فرنگی رقم سابرینا مورد بررسی قرار گرفت. به همین منظور پس از انتخاب بوته هایی مناسب و یکسان، ابتدا از هر بوته چند میوه کاملا یکسان انتخاب شده و بقیه گل ها و میوه ها حذف شدند. سپس تیمار ملاتونین با غلظت های 0 (آب مقطر)، 1، 10، 100 و 1000 میکرومولار توسط میکرو سرنگ و به میزان 200 میکرولیتر از قسمت دم میوه در زمانی که میوه در مرحله سبز روشن قرار داشت تزریق شد. برای بررسی اثر تیمارها بر فرآیند رسیدن، میوه ها در سه زمان0، 5، 10 و 15 روز پس از تیمار برداشت و تغییرات فیزیولوژیک، بیوشیمیایی وکیفی آن ها بررسی شد. نتایج نشان داد تیمار 1000 میکرومولار ملاتونین با افزایش میزان بیان ژن های TDC، T5H، ASMT و SNAT که در مسیر سنتز ملاتونین نقش دارند موجب افزایش میزان ملاتونین درونی میوه در زمان 5 روز پس تیمار شد. تیمار 1000 میکرومولار موجب افزایش تجمع H2O2 درونی در میوه شد و سیگنالینگ H2O2 با تاثیر در افزایش ABA درونی و افزایش بیان ژن NCED در تسریع روند رسیدن اثرگذار بود. درحالی نمونه های تیمار شده با 10 میکرومولار ملاتونین نسبت به سایر تیمارها میزان ABA کمتری را نشان داد. تیمار 1000 میکرومولار ملاتونین با افزایش بیان نسبی ژن CHS موجب افزایش آنتوسیانین، آنتی اکسیدان های محلول در آب و ظرفیت پادکسندگی DPPH در روند رسیدن میوه شد. از آنجایی که بیان بیشتر ژن SnRK2.6 موجب جلوگیری از رسیدن میوه شد می توان آن را بعنوان یک تنظیم کننده منفی در رسیدن میوه دانست. تیمار 10 میکرومولار ملاتونین موجب افزایش بیان نسبی این ژن گردید. نتایج نشان داد تیمار 1000 میکرومولار ملاتونین با افزایش فعالیت آنزیم PAL موجب تجمع ترکیبات فنولی و فنول کل در روند رسیدن میوه گردید. این افزایش فعالیت PAL با افزایش میزان اجزائ ترکیبات فنولی طی روند رسیدن همراه بود. بنابراین تیمار ملاتونین با تسریع در رسیدن میوه توت فرنگی در تجارت این محصول نیز نقش