امروزه بسیاری از مردم دنیا برای مراقبت از سلامتی خود به داروهای سنتی روی آورده اند. با توجه به موانع موجود در جمع آوری گیاهان دارویی، کشت بافت و سلول این گیاهان به منظور تولید متابولیت های ثانویه ارزشمند امری مهم و اقتصادی می باشد. از عوامل موثر بر کشت بافت منبع مناسب نور است. امروزه کاربرد دیودهای ساطع کننده نور در اتاقک های رشد به دلیل بازده بالا، عمر طولانی و تولید حرارت کمتر مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر به بررسی اثر کیفیت نور بر ویژگی های رشدی و مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاهچه و کالوس مرزه خوزستانی پرداخته است. این پژوهش با چهار تیمار نوری شامل نورهای ال ای دی آبی، قرمز، ترکیبی آبی و قرمز و نور فلورسنت سفید (شاهد) در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد.گیاهچه ها و کالوس ها به مدت یک ماه تحت تیمارهای نوری قرار گرفتند وپس از آن ویژگی های رشدی و مورفولوژیکی (وزن تر، وزن خشک، درصد ماده خشک، طول شاخه و تعداد شاخه) و ویژگی های فیتوشیمیایی (فنل کل، فلاونوئید کل، ظرفیت آنتی اکسیدانی و کیفیت ترکیبات فنلی) مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج تیمار کیفی نور بر گیاهچه ها نشان داد که بیشترین میزان فنل کل (01/8)و فلاونوئید کل (40/267) در گیاهچه های تیمار شده با نور سفید مشاهده گردید. بیشترین میزان کلروفیل کل، a و bبه ترتیب 51/9، 23/7 و 29/2 در تیمار ترکیبی آبی و قرمز مشاهده گردید. ترکیب فنلی شاخص در این گیاه رزمارینیک اسید و سپس کافئیک اسید بود که تیمار نوری باعث افزایش مقادیر آن ها گردید. بیشترین میزان کافئیک اسید در تیمار نور آبی و نور قرمز (76/11) و (96/11) مشاهده گردید. بیشترین مقدار درصد ماده خشک در تیمار نور سفید (39/16) وجود داشت. نتایج اثر کیفیت نور بر کالوس مرزه خوزستانی نشان داد که نور آبی بیشترین مقدار فنل کل (10/10) و ظرفیت آنتی اکسیدانی (43/87) را در بین سایر تیمارها دارا بود. همچنین بیشترین میزان وزن تر، وزن خشک و شاخص رشد با مقادیر به ترتیب 30/5 ، 28/0 و 30/4 مربوط به کالوس های تیمار شده با نور آبی بود. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که کیفیت نور بر ویژگی های رشدی و فیتوشمیایی کالوس و گیاهچه مرزه خوزستانی موثر بود.
