اهداف: محیط های اداری با هدف فراهم کردن مکانی برای انجام بهتر وظایف کارکنان طراحی می شوند. از این رو شناخت عوامل محیطی موثر بر بهره وری در آن اهمیت دارد. هدف این مطالعه بررسی تاثیر پیکره بندی فضایی ساختمان های بلندمرتبه اداری شهر کرج در مقیاس داخلی و خارجی بر بهره وری کارکنان و مقایسه آن با میزان تاثیر عوامل کالبدی بیان شده در مدل هاینس بود. روش شناسی: این پژوهش توصیفی در ... (زمان؟) در شهر کرج انجام شد. متغیرهای اصلی طبق مدل هاینس استخراج و با استفاده از آزمون تحلیل واریانس (ANOVA) طبقه بندی شدند. گردآوری داده ها با پرسش نامه صورت گرفت. تحلیل چیدمان فضایی ساختمان ها شامل سه متغیر "هم پیوندی"، "عمق" و "اتصال" در سه سطح "کلان"، "بلافصل" و "داخلی" در محیط نرم افزار UCL Depthmap 10 انجام شد. در تحلیل استنباطی، از روش تحلیل عاملی تاییدی و تحلیل مسیر به روش "حداقل مربعات جزیی"، در محیط نرم افزار LISREL 10.2 بهره گرفته شد. یافته ها: عوامل فیزیکی شامل "دما و تهویه"، "نویز و آکوستیک"، "نور"، "ابعاد" و "ارگونومی" بیشترین تأثیر را بر بهره وری خودگزاش شده در کارکنان ساختمان های اداری بلندمرتبه داشتند. در میان عوامل دیگر، ساختار فضایی در سه سطح کلان (مقیاس شهر)، حوزه بلافصل (محدوده اطراف) و داخلی (پلان معماری) بر بهره وری کارکنان تاثیر داشت. میزان تاثیر ساختار فضایی کمتر از عوامل کالبدی بود و در زیرمتغیرهای "هم پیوندی"، "عمق" و "اتصال" تفاوت هایی وجود داشت و برابر نبودند. در میان متغیرهای چیدمان فضایی، "اتصال" فاقد ارتباط با بهره وری کارکنان بود. دو متغیر هم پیوندی و عمق نیز در سطح شهری و بلافصل دارای تاثیر متفاوت بودند. نتیجه گیری: در محیط های کاری عوامل فیزیکی فارغ از الگوی کاری در بهره وری کارکنان موثر است. چیدمان فضایی داخل با تعامل و تمرکز کارکنان رابطه دارد و این موضوع وابسته به الگوی کاری تاثیر متفاوتی دارد. در مقیاس شهری نیز "هم پیوندی" رابطه ضعیف و مستقیم با بهره وری دارد.
