حسن سجادزاده

چکیده مساله نحوه برخورد با محلات خودرو که از چند دهه قبل گریبانگیر بسیاری از شهرهای بزرگ کشور شدهاند، همچنان به عنوان یکی از موضوعات چالش برانگیز حوزه مدیریت شهری مطرح است. در این میان، نحوه برخورد با این محلات از طرحهای دستوری و یکسان )تیپ( به سمت برنامههای مشارکتی و منطبق با شرایط خاص هر محله تغییر کرده است. در ارائه طرحها و برنامهها نه تنها توجه به خصوصیات اجتماعی و اقتصادی خاص هر محله ضروری است بلکه توجه به خصوصیات کالبدی محلات نیز الزامی است که از آن جمله میتوان به پیکرهبندی فضایی محلات اشاره داشت. از همینرو برای اثبات فرضیه پژوهش مبنی بر وجود تفاوتهای بارز در پیکرهبندی فضایی سکونتگاههای غیررسمی، به مقایسه برخی مولفههای پیکرهبندی فضایی تعدادی از سکونتگاههای غیررسمی در شهر همدان پرداخته شده است. روش پژوهش حاضر تحلیلی- تفسیری است و سعی شده است با تهیه نقشههای همپیوندی، عمق، اتصال و غیره برای چند نمونه موردی به مقایسه و تحلیل پیکرهبندی فضایی آنها پرداخته شود. اقدام به ،» سکونتگاههای غیررسمی « و » پیکرهبندی فضایی « بنابراین پس از بررسی منابع داخلی و خارجی مرتبط با دو موضوع شده است. سپس مقایسه کمی و کیفی مولفههای پیکرهبندی Depth Map تهیه نقشههای مورد نیاز با استفاده از نرمافزار فضایی در نمونههای انتخابی انجام گرفته است. نتیجه بررسی و مقایسه پارامترهای پیکرهبندی فضایی محلات مورد مطالعه نشان داد هیچ یک از محلات شرایط مشابهی ندارند و لذا راهبردهای متفاوتی را طلب میکنند. البته باید متذکر شد که بررسی و تفسیر پیکرهبندی فضایی به تنهایی نمیتواند ما را به راهبردهای اصلی برساند بلکه چنین بررسیهایی میتواند در کنار جنبههای اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و غیره مورد استفاده قرار گیرد