چکیده: بحران انرژی و صرفه جویی در مصرف، لزوم تجدید نظر در نحوه ساخت و ساز به یکی از ارکان اصلی کشور تبدیل شده است. این مسئله به ویژه در روستا که همواره از منابع کمتری نسبت به شهر برخوردار بوده ، از مسائل حیاتی تر است. نبود امکانات برای استفاده از انرژی در گذشته و مسائل مطرح در روستا، منجر به شکل گیری معماری خاص در آن شده است. بررسی ویژگی های کالبدی و مصالح روستا نشان می دهد، علاوه بر استفاده از انرژی طبیعی برای تامین آسایش حرارتی در آن، با شرایط نامطلوب اقلیمی نیز مقابله می شود. لذا معماری بومی، با کمترین نیاز به انرژی، در جهت بهینه سازی آن از آلودگی محیط زیست جلوگیری کرده که مصداق بارزی از معماری همسو با توسعه پایدار است.این مقاله در پی درک ارزش های حاکم بر معماری روستای ورکانه به عنوان معماری هم راستا با توسعه پایدار و استخراج ویژگی های قابل تکرار آن، می باشد. لذا پس از بررسی مفاهیمی، به مطالعه ویژگی ها و عوامل تاثیرگذار بر شکل گیری خانه های روستای ورکانه پرداخته شده است. روش مورد استفاده در این نوشتار، توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای می باشد.در انتهای مقاله راهکارهای بومی اتخاذ شده در این روستا که میتواند تکرار چنین تجریه هایی در معماری امروز باشد، در قالب جدولی بیان می گردد
