حشمت اله سعدی

در ابتدا پرسشنامه‌ای در سه بخش 1) ویژگی‌های فردی 2) امکانات و ظرفیت واحد دامپروری و 3) مدیریت تغذیه طراحی شد. اطلاعات 41 واحد گاوداری در شهرستان‌های استان همدان در سال 1399 جمع آوری شد. در بازدیدهای انجام شده از خوراک کامل، شیر موجود در مخزن، از مدفوع گاوهای دوشا و همچنین از ذرت آسیاب شده نمونه برداری شد. تعداد دفعات خوراک‌دهی برای گاوهای دوشا در 2/51 درصد از گاوداری ها به صورت 3 وعده در روز بود. نتایج پژوهش نشان داد نشاسته خوراک کامل مخلوط در 59 درصد واحدها در محدوده شاخص‌های کلیدی عملکرد قرار داشت، نزدیک به 26 درصد بالاتر از محدوده و نزدیک به 15 درصد کمتر از KPI قرار داشتند. نتایج حاصل از آنالیز نمونه‌های مدفوع نشان داد نشاسته مدفوع 3/46 درصد از واحدها در محدوده شاخص‌های کلیدی عملکرد (5 - 3 درصد) قرار داشت. در این میان شاخص نسبی آرد ذرت به طور میانگین 35/412 (بیشتر از KPI) گزارش شد. نتایج به دست آمده از آنالیز شیر نشان داد که نسبت چربی به پروتئین شیر به طور میانگین 99/0 درصد (کمتر از KPI)است. همچنین درصد peNDF به طور میانگین 50/23 درصد (بیشتر از KPI) مشاهده شد. به طور کلی، مدیریت واحدهای گاوشیری استان همدان به خصوص در زمینه مدیریت تغذیه در مواردی مانند آنالیز خوراک های موجود و شیر تولیدی، روش خوراک دادن، مدیریت آخور نیازمند اصلاح اساسی است. پایش مداوم این واحدها به وسیله کارشناسان تغذیه و برگزاری دوره های آموزشی به اصلاح مدیریت کمک خواهد نمود.