حشمت اله سعدی

تعاونی ها تشکل هایی هستند که دارای اهداف اقتصادی و اجتماعی توأمان بوده و موفقیت آن ها کاملاً وابسته به منابع انسانی و اعضاء می باشد. از طرفی، تعاونی ها مبتنی بر اصول و ارزش های خاصی هستند که تحقق آن ها مترادف با تحقق اهداف تعاونی خواهد بود. از این رو توجه به فرهنگ که در تعاریف دارای سه جزء اصلی عقاید، ارزش ها و نیز رفتار می باشد و معطوف به جامعه انسانی است، برای ایجاد و پیشرفت تعاونی ها امری الزامی می نماید. بنابراین، بررسی و استخراج مؤلفه های فرهنگی که می توانند انگیزاننده های درونی جهت تحقق ارزش ها، اصول و اهداف تعاونی باشند هدف اصلی تحقیق حاضر قرار داده شده است. اما از آن جایی که تمرکز بر فرهنگ بومی یکی از موضوعات مهم در بحث توسعه جوامع به حساب می آید و از طرفی مکتب اسلام دارای ظرفیت فرهنگی عظیم برای ایجاد تحرک های انگیزشی در انسان می باشد؛ محتوای فرهنگ تعاونی در این مجال با رویکردی اسلامی تبیین شده است. پس از استخراج مؤلفه های فرهنگ اسلامی تعاونی، به رصد فرهنگ اسلامی تعاونی پرداخته و سطح موجود فرهنگ اسلامی تعاونی در بین اعضاء تعاونی های فعال و غیرفعال مورد بررسی قرار می گیرد؛ پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی؛ از لحاظ روش گردآوری داده ها، پیمایشی و از نظر روش تحلیل داده ها، از نوع تحقیقات توصیفی می باشد. جامعه آماری تحقیق، تعاونی های تولید روستایی فعال و غیر فعال شهرستان همدان است؛ که بر اساس فرمول کوکران در تعاونی های فعال تعداد 315 نفر و در تعاونی غیرفعال تعداد 91 نفر از طریق روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه می باشد که روایی آن توسط متخصصین تأیید و برای تأیید پایایی آن از روش آلفای کرونباخ استفاده گردید که مقدار آن در حد مناسب و قابل قبول گزارش شد (بین 83/0 و 84/0). داده های بدست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بر اساس نتایج تحقیق مشخص گردید که در تعاونی های فعال از بین دوازده مؤلفه فرهنگی مورد بررسی، فرهنگ مشارکت در تصمیم گیری، فرهنگ اعتمادسازی و فرهنگ مسئولیت پذیری اجتماعی به ترتیب رتبه های یک، دو و سه را کسب نمودند. بیشترین میانگین در تعاونی های فعال مقدار عددی 65/3 مربوط به فرهنگ مشارکت در تصمیم گیری بود ولی در تعاونی های غیرفعال میانگین فرهنگ مشارکت در تصمیم گیری (30/2) بوده و در سطح ک