تعاونیهای فرش دستباف روستایی با هدف حمایت از قشر محروم و مولد قالیباف کشور و سازماندهی آنها در قالب نظام تعاون به منظور دستیابی به عدالت اجتماعی و اقتصادی در این هنر و صنعت ملی تشکیل شدهاند. هدف پژوهش حاضر ارزیابی نقش این تعاونیها در بهبود وضعیت اقتصادی - اجتماعی قالیبافان استان همدان است. جامعه آماری تحقیق را اعضاء تعاونیهای فرش دستباف استان همدان تشکیل می- دهند که بر اساس فرمول کوکران 214 نفر از آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند. از قالیبافان غیر عضو (n= همچنین با توجه به هدف تحقیق به تعداد برابر ( 214 تعاونیها جهت مقایسه وضعیت اقتصادی- اجتماعی دو گروه انتخاب شدند. روش نمونه گیری به صورت انتساب متناسب طبقهای و در مرحله بعد به صورت تصادفی بوده است. مهمترین ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه بود که روایی آن توسط 0 برآورد شد. نتایج / متخصصان تأیید و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ 81 نشان داد که بین قالیبافان عضو و غیر عضو تعاونیها به لحاظ میزان تولید، درآمد حاصل از قالیبافی، دسترسی به وام و تسهیلات قالیبافی، دسترسی به مواد اولیه و ابزار قالیبافی، میزان تعامل اجتماعی، میزان آگاهی اجتماعی و دانش و آگاهی تخصصی قالیبافی تفاوت معنیدار در سطح یک درصد وجود دارد. به طوری که قالیبافان عضو تعاونی از وضعیت بهتری در مقایسه با قالیبافان غیر عضو برخوردار بودهاند. همچنین نتایج نشان داد بین عضویت در تعاونی و برخورداری از خدمات بیمه، دریافت وام و تسهیلات قالیبافی و شرکت در دورههای آموزشی رابطه معنی داری در سطح 1 درصد وجود دارد. در مجموع میتوان گفت تعاونیهای فرش دستباف روستایی استان همدان نقش مؤثری در بهبود وضعیت اقتصادی - اجتماعی قالیبافان استان داشته اند.
