اهداف: بیماری روانیِ محکوم، یکی از مباحث چالش برانگیز حقوق کیفری است. سیاست جناییِ تقنینیِ ایران به امر اخیر کم توجهی نموده و ثمره آن استقرار جنون در کنار بیماری های روانی است که موجب تعلیق یا تاخیر مجازات می شود. هدف پژوهش حاضر بررسی اظهار نظرهای کمیسیون اداره کل پزشکی قانونی همدان در رابطه با اختلال روانی و اثر آن بر تحمل کیفر مرتکب در بازه زمانی مشخص بود. ابزار و روش ها: روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است. اطلاعات نخست از روش کتابخانه ای جمع آوری شده و سپس، تحقیقات میدانی با بررسی 70 مورد پرونده ارجاع شده به کمیسیون روان پزشکی اداره کل پزشکی قانونی همدان در بازه زمانی 98-1396 و مصاحبه با متخصصان صورت گرفت. نظرات کمیسیون از پرونده ها استخراج و خروجی به روش استنتاجی تحلیل شد. یافته ها: از میان 70 پرونده مورد بررسی، در 15 مورد (%21/4) وجود یا عدم وجود جنون حین ارتکاب جرم و در 55 مورد (%78/6) در مرحله اجرای کیفر مطرح شده بود که از بین این 55 نفر، 54 نفر (%98/2) به حبس و یک نفر (%1/8) افزون بر حبس به شلاق نیز محکوم شده بودند و محکومیت به انواع دیگر مجازات مشاهده نشد. نتیجه گیری: به رغم اشاره قوانین کیفری به جنون در دوران پسامحاکمه، این عنوان، در خصوص محکوم علیه کاربرد ندارد و از نظر متخصصان، به طور کلی بیماری روانی در شرایطی موجب عدم تحمل کیفر می شود که بیم آن برود که کیفردهی موجب کندشدن روند بهبودی، تشدید علایم بیماری یا آسیب رساندن محکوم علیه به خود یا دیگران شود.
