یکی از مهمترین عوامل مؤثر در فرایند یادگیری ورزشکاران ، نمایش مهارت است . هرچند، نحوه استفاده افراد از مشاهده تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد. از طرفی، تیپ شخصیتی و سبک شناختی از جمله تفاوت های فردی هستند که می توانند در جریان یادگیری تاثیرگذار باشند. هدف تحقیق حاضر بررسی این مسئله بود که آیا ارتباطی بین سبک شناختی، تیپ شخصیتی و کارکردهای یادگیری مشاهده ای در دومیدانی کاران نخبه وجود دارد ؟ روش تحقیق حاضر توصیفی- مقایسه ای بوده و جامعه آماری آن را تمامی ورزشکاران دومیدانی کار نخبه استان همدان تشکیل می دادند، که از این بین تعداد 109 نفر داوطلب (54 نفر مرد و 55 نفر زن) به عنوان آزمودنی در این پژوهش مشارکت کردند. منظور از نخبه ورزشکاران فعالی بودند که سه جلسه در هفته و حداقل برای یکسال تمرینات منظم دومیدانی داشتند. تمامی آزمودنی ها علاوه بر پرسشنامه اطلاعات شخصی، پرسشنامه کارکردهای یادگیری مشاهده ای کامینگ و همکاران، پرسشنامه شخصیت آیزنک و آزمون گروهی شکلهای نهفته ویتکین و همکاران را تکمیل نمودند. پرسشنامه کارکردهای یادگیری مشاهده ای میزان استفاده آزمودنی ها از سه کارکرد مهارتی اجرایی و استراتژی را مورد ارزیابی قرار می داد. با استفاده از پرسشنامه شخصیت آیزنک، خصیصه برونگرایی و درونگرایی در ورزشکاران مشخص گردید. همچنین، سبک شناختی (وابسته به زمینه یا مستقل از زمینه بودن) افراد توسط آزمون اشکال نهفته مورد بررسی قرار گرفت. پس از جمع آوری پرسشنامه ها و استخراج داده های خام، از نرم افزارهای EXCEL و SPSS نسخه 26 و همچنین روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس چند متغیره (MANOVA) برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده گردید. نتایج نشان داد که بطور کلی ارتباطی بین سبک شناختی، تیپ شخصیتی و کارکردهای یادگیری مشاهده ای در ورزشکاران نخبه دومیدانی وجود ندارد. هرچند، از نظر جنسیت در استفاده از کارکردهای یادگیری مشاهده ای تفاوت معناداری مشاهده شد. با توجه به میانگین امتیازات، دومیدانی کاران مرد از تمامی کارکردهای یادگیری مشاهده ای بیشتر از دومیدانی کاران زن استفاده می کنند. با توجه به نتایج می توان گفت که دومیدانی کاران نخبه مرد در مقایسه با همتایان زن خود بهره بیشتری از روش یادگیری مشاهده ای خواهند برد.
