حسن رهبان فرد

چکیده: هدف تحقیق حاضر بررسی تأثیر ورزش کاراته بر حافظه بصری و کارکرد های یادگیری مشاهده ای می باشد. بدین منظور، تعداد 64 دختر دانش آموز در دامنه سنی 12-15 سال از شهر همدان به روش در دسترس انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش (33 نفر) و کنترل (31 نفر) قرار گرفتند. آزمودنی های گروه تجربی از بین کاراته کاهای نخبه (عضویت در تیم و کسب حداقل یک مدال در سطح استانی، کشوری و/یا بین المللی) انتخاب شدند؛ ولی گروه کنترل کسانی بودند که سابقه هیچگونه فعالیت ورزشی منظم نداشتند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه کارکرد های یادگیری مشاهده ای (FOLQ) کامینگ و همکاران (2005) و آزمون حافظه بصری کیم- کاراد استفاده شده است. FOLQ شامل 17 گویه است که در نهایت سه کارکرد مهارتی، استزاتژی و اجرایی را مورد سنجش قرار می دهد. همچنین، آزمون حافظه بصری کیم- کاراد در طی سه مرحله اجرا می شود که به ترتیب ذخیره حسی، حافظه کوتاه مدت و حافظه بلند مدت آزمودنی ها را ارزیابی می کند. پس از جمع آوری داده ها، از آزمون تحلیل واریانس چند متغیره (MANOVA) جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده گردید. در ارتباط با کارکردهای یادگیری مشاهده ای، نتایج نشان داد که گروه تجربی در کارکردهای مهارتی و استراتژی بطور معناداری بهتر از گروه کنترل بودند (Ps<0.05)، حال آنکه در کارکرد اجرایی تفاوت معناداری بین دو گروه مشاهده نشد (P>0.05). این نتایج بدان معناست که ورزش کاراته موجب شده است تا از کارکردهای استراتژی و مهارتی استفاده بیشتری صورت پذیرد. همچنین، در خصوص تأثیر کاراته بر حافظه بصری نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که در نمرات مرحله اول آزمون تفاوت معناداری بین دو گروه تجربی و کنترل وجود نداشت (P>0.05)، ولی گروه تجربی نسبت به گروه کنترل بطور معناداری نمرات بهتری در مرحله دوم و سوم آزمون کسب کردند (Ps<0.05). نتایج حاصل از این آزمون نشان می دهد که کاراته بر میزان حافظه بصری کوتاه مدت و بلند مدت تأثیر معناداری دارد. نتایج این تحقیق می تواند مورد استفاده ورزشکاران و مربیان ورزشی قرار بگیرد.