هدف .شرایط مناسب و برنامههای خاص برای توسعه و بهبود مهارتهای حرکتی ازجمله اهداف تحقیقات علمی در حوزه رفتار حرکتی است تحقیق حاضر بررسی این مسئله بود که آیا ماهیت مهارت در تعامل با تغییرپذیری تمرین در یادگیری شوت سه گام و پنالتی در هندبال تاثیرخواهد داشت؟ بدین منظور، تعداد 42 دانشآموز راست دست مقطع متوسطه که در دسترس بودند، بهطور تصادفی در دو گروه تمرینی (ثابت و متغیر) و یک گروه کنترل تقسیمبندی شدند. آزمودنیها در یک فرایند تحقیقی چهار مرحلهای شرکت کردند شامل: پیشآزمون، اکتساب، پسآزمون و آزمون یادداری. در پیشآزمون، همه شرکت کنندگان آزمون پرتاب پنالتی ( 5 بار) و شوت سه گام هندبال ( 5 بار) را بدون دریافت بازخورد افزوده از فاصله 6 متری اجرا کردند. سپس در مرحله اکتساب، هر یک از گروههای تمرینی برنامه مخصوص به خود را به مدت 6 جلسه و هر جلسه شامل 36 بار پرتاب پنالتی و 36 بار شوت سه گام هندبال (در قالب 12 بلوک 3 کوششی با 3 دقیقه استراحت بین تمرین هر مهارت) اجرا نمودند. ترتیب اجرای پرتاب پنالتی و شوت سهگام در بین آزمودنیهای هر گروه پراکنده گردید؛ بدین ترتیب که در هر جلسه تمرینی نیمی از آزمودنیهای هر گروه ابتدا 36 بار پرتاب پنالتی و سپس 36 بار شوت سه گام و نیم دیگر بصورت بالعکس (ابتدا شوت سه گام و بعد پنالتی) تمرین کردند. تفاوت گروههای تجربی در نوع تمرین بکار رفته در مرحله اکتساب بود. گروه تمرین ثابت همه اجراهای 6 ، خود (هم پرتاب پنالتی و هم شوت سهگام) را از فاصله 6 متری انجام دادند، در حالیکه گروه تمرین متغیر پرتابهای خود را از سه فاصله 5 و 7 متر با یک برنامه کاملا تصادفی اجرا نمودند. گروه کنترل در مرحله اکتساب هیچ یک از برنامههای تمرینی را دریافت نکرد. ده دقیقه بعد از مرحله اکتساب، همه گروهها در پسآزمون شرکت کردند و یک روز بعد آزمون یادداری اجرا گردید. این آزمونها دقیقاً مثل پیشآزمون ( 5 بار پرتاب پنالتی و 5 بار شوت سهگام) برگزار شدند. دادهها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازهگیریهای مکرر ( Repeated Measures ANOVA 0 تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که هر دو گروه تمرینی عملکرد بهتری نسبت به گروه / ) در سطح معناداری 05 کنترل داشتند. این بدان معناست که، صرف نظر از نوع آرایش تمرینی، یادگیری اتفاق افتاده است. مهمتر آنکه، در پسآزمون بین گروههای تمرینی ثابت و متغیر اختلاف