چکیده: توانایی ها ی شناختی فرآیند های عصبی درگیر در اکتساب، پردازش و نگهداری اطلاعات محسوب می شوند. محققان معتقدند که آموزش و تمرین مهارت های حرکتی بخش مهمی ازچرخه ی رشد شناختی کودکان و نوجوانان است. هدف از تحقیق حاضر بررسی این موضوع است که شیوه های مختلف تمرینی (فیزیکی،مشاهده ای و ترکیبی)تا چه اندازه در بهبود توانایی چرخش ذهنی کودکان موثر هستند و هم چنین پاسخ به این سوال بودکه آیا تمرین ترکیبی(فیزیکی-مشاهده)درمقایسه با دیگر روش ها تاثیرگذارتر است؟ نمونه های تحقیق شامل 64 دانش آموز دختر دبستانی بودندکه به صورت تصادفی در 4 گروه تمرین فیزیکی، مشاهده ای، ترکیبی و گروه کنترل تقسیم بندی شدند.تمام آزمودنی ها در یک فرآیند سه مرحله ای شرکت کردند. ابتدا از هر 4 گروه آزمون چرخش ذهنی آنلاین مختص کودکان و هم چنین آزمون محقق ساخته مهارت های حرکتی به عمل آمد. در ادامه مرحله ی اکتساب اجرا شد که شامل 14جلسه تمرین 45دقیقه ای در طی 7هفته بود.در این مرحله ،گروه تمرین فیزیکی یک برنامه ی تمرینی شامل حرکات پایه ی ژیمناستیک را به صورت عملی اجرا کردند و همزمان هرکدام ازآزمودنی های گروه مشاهده به اجرا ی یک نفر از گروه تمرین فیزیکی پرداختند( مشاهده بطورزنده). در گروه تمرین ترکیبی نیز آزمودنی ها دو به دوجفت شدند به این صورت که یکی ازآنها در نیمی از کوشش ها حرکات را اجرا و در نیمی دیگر به مشاهده ی اجرای جفت خود می پرداخت و بالعکس.گروه کنترل دراین مرحله هیچ گونه تمرینی (نه مشاهده ونه تمرین بدنی )نداشتند. دو ساعت پس از خاتمه مرحله اکتساب، از هر چهار گروه پس آزمون گرفته شد. به منظوربررسی تاثیرمتغیرمستقل (نوع تمرین)برمتغیرهای وابسته پژوهش(چرخش ذهنی .مهارت های پایه ژیمناستیک)،درگروه هاقبل وبعدازدوره تمرینی،ازآزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر (Repeated Measures ANOVA) استفاده شده است. نتایج نشان دادکه اثرات اصلی گروه و مرحله و همچنین اثر تعاملی گروه و مرحله به لحاظ آماری معنادار می باشد.دربررسی های بیشترمشخص شد که عملکرد تمامی گروه ها به جزکنترل هم درچرخش ذهنی وهم درمهارت های ژیمناستیک در پس آزمون بهتر از پیش-آزمون بود.همچنین،گروه فیزیکی وترکیبی عملکردبهتری درپس آزمون نسبت به سایرگروه ها داشته است. بنابراین، دراینجا اهمیت تمرین ترکیبی درمقایسه بامشاهده ی صرف به خوبی روشن می شود. تجربه حسی