حسن رهبان فرد

تیپ شخصیتی یکی از متغیر هایی است که می تواند در آموزش و یادگیری مهارت های حرکتی تاثیر گذار باشد. در این راستا، پژوهش حاضر به منظور بررسی نقش ویژگی های شخصیتی در یادگیری یک مهارت حرکتی از طریق تصویرسازی ذهنی درونی یا بیرونی انجام شد. برای این منظور، ابتدا با استفاده از آزمون شخصیت آیزنک ، از بین دانشجویان پسر رشته تربیت بدنی 33 نفر با تیپ شخصیتی درونگرا و 33 نفر برونگرا شناسایی شدند. سپس، هر یک از این گروه ها به طور تصادفی در 3 زیر گروه تصویرسازی درونی ، تصویرسازی بیرونی و کنترل تقسیم شدند. آزمودنی ها در چهار مرحله ی آزمایشی شرکت کردند که عبارت بودند از: پیش آزمون، اکتساب و دو آزمون یادداری/ انتقال 10 دقیقه و 24 ساعته. آزمودنی ها در قالب یک جلسه آموزشی از سوی پژوهشگر ،پیرامون نحوه اجرای صحیح مهارت حرکتی به صورت مشترک آموزش دیدند .پس از مرحله آموزش،آزمودنی ها وارد مرحله پیش آزمون شدند. در این مرحله، هر آزمودنی 10 بار مهارت پرتاب دارت را بدون دریافت هیچگونه بازخوردی انجام دادند. سپس، در مرحله اکتساب، آزمودنی ها (بغیر از زیر گروه های کنترل) 3 جلسه تمرین ذهنی انجام دادند که در هر جلسه 30 بار پرتاب دارت را با راهبرد مخصوص به خود تصویرسازی کردند. بدین صورت که در زیرگروِه-های تصویرسازی درونی (تصویرسازی درونی-درونگرا و تصویرسازی درونی-برونگرا)، آزمودنی ها از دیدگاه اول شخص برای تصویرسازی استفاده کردند ولی زیرگروه های تصویرسازی بیرونی (تصویرسازی بیرونی-درونگرا و تصویرسازی بیرونی-برونگرا) از دیدگاه سوم شخص استفاده کردند. در نهایت، تمامی آزمودنی ها در گروه های شش گانه در آزمونهای یادداری/انتقال 10 دقیقه و 24ساعته شرکت کردند. بدین صورت که آزمون های یادداری دقیقا همانند پیش آزمون اجرا شدند اما درآزمون های انتقال آزمودنی ها همان مهارت پرتاب دارت را از فاصله نیم متر جلوتر و نیم متر عقب تر از محل پرتاب انجام دادند. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر (Repeated Measures ANOVA) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که در پیش آزمون تفاوت معنی داری بین گروه ها وجود ندارد. اما در آزمون های یادداری و انتقال همه گروها پیشرفت معنی داری نسبت به گروه کنترل داشتند. این نتایج حاکی از آن است که تمرین، صرفنظر از نوع آن (تصویرسازی درونی یا بیرونی)، منجر به یادگ