پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر ترکیب دو شیوه تمرینی مشاهده و سایه زنی بر یادگیری مهارت پرتاب دارت صورت گرفت. بدین منظور 60 دانش آموز دختر دبیرستانی داوطلب ( 19-17 سال) انتخاب شدند و بعد از اجرای پیش آزمون به طور تصادفی در پنج گروه مشاهده ای، سایه زنی، فیزیکی، ترکیبی (مشاهده سایه زنی) و کنترل قرار گرفتند. گروه های تمرینی در مرحله اکتساب، مهارت پرتاب دارت را براساس دستورالعمل ویژه هر گروه 60 مرتبه تمرین کردند. ده دقیقه پس از مرحله اکتساب، آزمون یادداری/انتقال فوری اجرا شد و پس از 24 ساعت بی تمرینی آزمون یادداری/ انتقال تأخیری انجام گرفت. آزمون تحلیل واریانس با اندازه های تکراری (سطح معناداری 0/05) نشان می دهد گروه ها به طور معناداری عملکرد بهتری در مقایسه با گروه کنترل دارند (05/P<0). همچنین، گروه فیزیکی و گروه ترکیبی در مقایسه با گروه های مشاهده و سایه زنی به طور معناداری عملکرد بهتری دارند (P<0/05). میزان یادگیری گروه ترکیبی برابر با تمرین فیزیکی است (P<0/05). به طور کلی، نتایج این پژوهش نشان می دهد با ترکیب مشاهده و سایه زنی، یادگیری برابر با تمرین فیزیکی رخ می دهد. این یافته ها پیشنهاد می دهد با توجه به اینکه این شیوه تمرینی، در هر زمان و هر مکان و با حداقل امکانات قابل اجراست، می تواند زمان و هزینه های آموزشی را کاهش دهد و حتی در شرایطی خاص جایگزین تمرین فیزیکی شود.
