حسن رهبان فرد

از عوامل مؤثر در فرآیند یادگیری، برنامه ریزی جلسات تمرین با تأکید بر تغییرپذیری تمرین به دلیل نیازهای متنوّع فراگیران است. هدف تحقیق حاضر بررسی این مسئله بود که آیا جهات مختلف تغییرپذیری تمرین تاثیری در یادگیری مطلوب پرتاب پنالتی هندبال خواهد داشت؟ بدین منظور تعداد 70 نفر از دانشجویان دختر دانشگاه بوعلی سینا همدان در نیمسال تحصیلی اول 96-95 به صورت داوطلبانه و در دسترس مشارکت کردند. تمامی آزمودنی ها راست دست بوده و از اهداف تحقیق بی اطلاع بودند. این افراد به طور تصادفی در چهار گروه تمرینی ثابت، متغیر، متغیر- نزدیک و متغیر- دور، و یک گروه کنترل تقسیم بندی شدند. آزمودنی ها در یک فرایند تحقیقی چهار مرحله ای شرکت کردند شامل: پیش آزمون، اکتساب و دو آزمون یادداری/ انتقال 10 دقیقه ای و 24 ساعته. در پیش آزمون، همه شرکت کنندگان تکلیف پرتاب پنالتی هندبال را بدون دریافت بازخورد افزوده برای 10 بار اجرا کردند. سپس در مرحله اکتساب، هر یک از گروه های مختلف تجربی برنامه تمرینی مخصوص به خود را اجرا کردند. بدین ترتیب که گروه تمرین ثابت پرتاب پنالتی از فاصله 6 متر را با دریافت بازخورد در مورد شکل اجرا برای 90 بار تمرین کردند. گروه متغیر همین تکلیف را از فواصل 5، 6 و 7 متر، گروه متغیر-نزدیک از فواصل 4، 5 و 6 متر، گروه متغیر-دور از فواصل 6، 7 و 8 متر با توالی کاملأ تصادفی برای 90 بار تمرین کردند، به طوری که در نهایت هر یک از فاصله ها برای 30 بار تکرار شدند. گروه کنترل در مرحله اکتساب تمرین خاصی انجام نداد. نهایتأ، 10 دقیقه و 24 ساعت بعد از مرحله اکتساب، آزمون های یادداری/انتقال برگزار شدند. در آزمون های یادداری تمامی آزمودنی ها پرتاب پنالتی را از فاصله ی 6 متر برای 10 بار بدون بازخورد اجرا کردند. این در حالیست که آزمون های انتقال از فاصله های 5/5 و 5/7 متری از نقطه پنالتی اجرا شدند (هر فاصله پنج کوشش). نتایج آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر اثر تعاملی مرحله*گروه را معنادار نشان داد. بررسی های بیشتر نشان داد که در پیش آزمون تفاوت معناداری بین گروه ها وجود ندارد، حال آن که در آزمون های یادداری/ انتقال 10 دقیقه ای و 24 ساعته همه ی گروه های تمرینی عملکرد بهتری نسبت به گروه کنترل داشتند. این بدان معناست که، صرف نظر از نوع آرایش تمرینی، یادگیری اتفاق افتاده است. مهم تر آنکه، گروه ت