هدف تحقیق حاضر بررسی تأثیر تغییرپذیری در تمرین مشاهده ای یک مهارت حرکتی بر انتقال از دست برتر به غیربرتر بود. بدین منظور، تعداد 42 دانشجوی دختر در نیمسال تحصیلی اول 96-95 داوطلبانه در این پژوهش مشارکت کردند که بصورت تصادفی در سه گروه ثابت، متغیر و کنترل قرار گرفتند. آزمودنی ها همگی راست دست و به لحاظ بینایی سالم بودند. آنها چهار مرحله را گذراندند: پیش آزمون، اکتساب و آزمون های یادداری 10 دقیقه و 24 ساعته. در پیش آزمون و آزمونهای یادداری از شرکت کنندگان خواسته شد تا پرتاب پنالتی هندبال را 10 مرتبه با دست راست و 10 مرتبه با دست چپ اجرا کنند. در مرحله اکتساب، گروه ثابت به تماشای عملکرد مدلی که 90 بار با دست راست مهارت پرتاب پنالتی را بصورت ثابت (از فاصله 6 متر) تمرین می کرد پرداختند. گروه متغیر هم مدلی که بصورت متغیر (90 بار از فاصله های 5، 6 و 7 متر بترتیب کاملا تصادفی) تمرین می کرد را مشاهده کردند. گروه کنترل در این مرحله تمرین خاصی نداشت. نتایج نشان داد که در هر دو آزمون یادداری، گروه های ثابت و متغیر در دست برتر و غیر برتر نسبت به گروه کنترل بهتر بودند، ولی بین دو گروه تفاوت نبود. نتایج بیان کننده آنست که نتنها مشاهده موجب یادگیری در دست راست شده است، بلکه انتقال دو طرفی هم صورت گرفته است. هرچند، تغییرپذیری نه در یادگیری با دست برتر و نه در انتقال دو طرفی نقشی نداشته است. این نتایج می تواند در آموزش مهارت های حرکتی یا جلسات بازتوانی و فیزیوتراپی مورد استفاده قرار بگیرد.
