مقدمه: اعتقاد بر آنست که تمرین یک مهارت حرکتی به صورت فیزیکی بهترین شیوه برای یادگیری آن می باشد. هرچند، امروزه از مشاهده به عنوان یکی از روش های جایگزین برای آموزش مهارت های حرکتی نام برده می شود. این در حالیست که در مورد میزان تأثیرگذاری آن برای افراد با اختلالات مختلف اطلاعات کمی در دسترس می باشد؛ بنابراین، هدف تحقیق حاضر مقایسه تأثیر این دو شیوه تمرینی بر یادگیری مهارت پرتاب آزاد بسکتبال در دانش آموزان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر یود. روش شناسی: تعداد 45 دانش آموز پسر مقطع ابتدایی براساس ضریب هوشی و پایه تحصیلی همگن شده و در سه گروه تمرین بدنی، مشاهده و کنترل قرار گرفتند. تمامی گروه ها در چهار مرحله شرکت کردند. در مرحله پیش آزمون، هر یک از آزمودنی ها ده بار عمل پرتاب آزاد بسکتبال را انجام دادند. در مرحله اکتساب، گروه تمرین بدنی به مدت 4 هفته و 3 جلسه در هفته مهارت پرتاب آزاد را به طور فیزیکی اجرا کردند در حالیکه گروه مشاهده در طی این مدت به تماشای کلیپی از اجرای یک فرد ماهر پرداختند. در این مرحله، گروه کنترل تمرین خاصی انجام ندادند. در نهایت، از همه ی گروه ها دو آزمون یادداری 10 دقیقه ای و 24 ساعته به عمل آمد. نتایج: تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که در پیش آزمون هیچ گونه تفاوت معنی داری بین گروه ها دیده نشد. حال آنکه در پس آزمون، گروه های تمرین بدنی و مشاهده به طور معنی داری بهتر از گروه کنترل عمل کردند. همچنین، گروه تمرین بدنی بهتر از گروه مشاهده بودند. نتیجه گیری: این نتایج نشان می دهد که اگرچه هر دو شیوه تمرینی منجر به یادگیری مهارت مورد نظر می شود، اما برای افراد عقب مانده ذهنی تمرین فیزیکی سودمندتر از مشاهده می باشد. این احتمالا به خاطر مشکلات شناختی آزمودنی هاست که نمی توانند از مشاهده بهره برداری کافی را داشته باشند.
