حسن رهبان فرد

چکیده: از عوامل موثر بر اجرا و یادگیری مهارت های حرکتی، شیوه ی آموزش و تمرین مهارت ها است، تا کنون تحقیقات بسیاری شیوه های تمرین مشاهده ای و فیزیکی و ترکیب آنها مورد بررسی قرار داده اند. اما شیوه ای تمرینی، جهت رفع محدودیت های تمرین مشاهده ای زمانی که تمرین فیزیکی مقدور نیست، ضروری است. بنابراین، هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر تسهیلی ترکیب تمرین مشاهده ای و سایه زنی بر یادگیری مهارت پرتاب دارت بود. جامعه ی آماری پژوهش حاضر، کلیه دانش آموزان دختر دبیرستانی مدرسه نیکان شهرستان ملایر با میانگین سنی 85/17 بودند، که از بین آنها 96 نفر به صورت داوطلبانه در تحقیق حاضر شرکت کردند، و به طور تصادفی در 8 گروه 12 نفری (کنترل، مشاهده، سایه زنی، فیزیکی، ترکیبی1 (مشاهده ـ فیزیکی)، ترکیبی2 (مشاهده ـ سایه زنی)، ترکیبی3 (سایه زنی ـ فیزیکی) و ترکیبی 4 (مشاهده ـ سایه زنی ـ فیزیکی) قرار گرفتند. اندازه گیری ها در 4 مرحله پیش آزمون، مرحله اکتساب و آزمون های یادداری و انتقال 10 دقیقه ای و آزمون های یادداری و انتقال 24 ساعته با استفاده از مهارت پرتاب دارت انجام گرفت. ابتدا از آزمودنی ها پیش آزمون گرفته شد، پس از آن، براساس دستورالعمل ویژه ی هر گروه، مهارت پرتاب دارت را 60 بار تمرین کردند. ده دقیقه بعد از مرحله ی اکتساب، آزمون های یادداری و انتقال 10 دقیقه ای و پس از 24 ساعت آزمون یادداری و انتقال 24 ساعته گرفته شد. آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد که یادگیری در تمام گروه های تمرینی اتفاق افتاده است (001/0>p). گروه ترکیبی4 در تمام آزمون های یادداری و انتقال، در عملکرد مهارت پرتاب دارت به طور معناداری بهتر از دیگر گروه ها عمل کرد. همچنین عملکرد گروه های ترکیبی 1 (مشاهده ـ بدنی)، گروه ترکیبی 2 (مشاهده ـ سایه زنی) و گروه ترکیبی 3 (سایه زنی ـ بدنی) با گروه فیزیکی برابر بود، به طوری که تقریباً میزان یادگیری در هر چهار گروه یکسان ایجاد شده بود. در نهایت گروه سایه زنی و مشاهده ای کمترین عملکرد را، از خود نشان دادند، و از گروه های تمرین فیزیکی، ترکیبی2 (مشاهده ـ سایه زنی) و ترکیبی 4 (مشاهده ـ سایه زنی ـ بدنی)، اختلاف معنادار داشتند. نتایج تحقیق حاضر می تواند راﻫﺒﺮدﻫﺎی ﺗﺎزه ای ﺑﺮای ﭘﺮ ﺑﺎر ﻛﺮدن ﺟﻠﺴﺎت ﺗﻤﺮﻳﻦ اراﺋﻪ داده و داﻧﺶ ﻧﻈﺮی در زمینه ی ﺗﺄﺛﻴﺮ تمرینات ذکر شده را ارﺗﻘﺎ دهد.