چکیده در پژوهش حاضر خاستگاه ریزگردها در خور و بیابانک مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه، 28 نمونه از رسوبات سطحی (ماسه بادی) در منطقه مورد مطالعه، برای بررسی رسوبشناسی و کانی شناسی نمونه برداری انجام گردید. از نظر دانه بندی بیشتر رسوبات در اندازه ماسه بسیار ریز، و چند نمونه در اندازه سیلت و رس بوده که م یتوانند به وسیله باد و توفان تا مسافت و مدت زمان زیادی حمل گردند. شناخت پدیده های اقلیمی از راهکارهای کاهش خسارات ناشی از مخاطرات طبیعی می باشد. داده های روزانه، ماهانه و سالانه مربوط به ریزگرد، میزان بارندگی و سرعت و راستای وزش باد مربوط به بازه زمانی 1370 تا 1389 از سازمان هواشناسی کشور دریافت گردید. بررسیها نشانه چیرگی راستای باد شمال خاوری و باختر به خاور است. کانی های سنگین روشن مانند پیروکسن، بیوتیت، آمفیبول، کانی های سنگین تیره )کانی های اپک (در رسوبات شناسایی گردیدند. پیروکسن در رسوبات منطقهی مورد مطالعه از فراوانی بالایی برخوردار است ) 1 - 2 / 1 درصد کل رسوب و 5 تا 10 درصد کان یهای سنگین( و بیشتر از نوع کلینوپیروکسن )اوژیت( است. با توجه به پراکندگی درصد ذرات زیر 63 میکرون و وضعیت مورفولوژیکی و اقلیمی و راستای وزش بادها، چنین دریافت گردید که بخش باختری منطقه خور و بیابانک، م یتواند کانون اصلی تولید ریزگرد در منطقه به شمار آید. شناخت کافی از خاستگاه و زمان بروز آن میتواند در کاهش خسارات زیست بوم ناشی از آن مؤثر باشد. بدین خاطر، چشمه های تولید و انتشار ریزگردها مورد مطالعه قرار گرفته است. بر اساس مطالعات انجام شده، در شمال خاوری اصفهان بیانگر خاستگاه سنگهای آذرین اسیدی حدواسط و افیولیت های منطقه انارک و سنگهای الترامافیک دگرسان شده ی پروتروزوییک تا پالئوزوییک پیشین انارک- خور و نیز مجموعه های افیولیتی رخنمون یافته در راستای گسل هایی مانند نایین دهشیر- بافت و غیره است.
