باروری، در کنار مرگ و میر و مهاجرت، یکی از مهم ترین مؤلفه های تغییر جمعیّت است. در شرایط سقوط باروری به پایین تر از سطح جایگزینی و ورود جامعه به مرحله ی گذار جمعیّت شناختی دوّم، باروری به پاشنه ی آشیل سیاست گذاری جمعیّت در هر کشوری تبدیل خواهد شد. زیرا کمترین تغییر در سطح باروری مسیرهای آینده ی جمعیّت را تحت تأثیر قرار خواهد داد. در ایران نیز در طول تقریباً دو دهه ی گذشته باروری همواره پایین تر از سطح جایگزین بوده است. تداوم این وضعیّت در ایران علاوه بر آثار و پیامدهایی مانند سالخوردگی جمعیّت، زنانه شدن سالمندان و کاهش حجم و سهم نیروی کار از جمعیّت کل سبب خواهد شد تا بارتولید نسل آینده به مخاطره بیفتد. در چنین موقعیّتی سیاست گذاری مناسب جمعیّتی مستلزم درک تعیین کننده های باروری زیر سطح جایگزینی است. وقتی میزان باروری به سطح جایگزینی یا کمتر از آن میل می کند، انتظار می رود نسبتی از خانواده ها به داشتن یک فرزند بسنده کرده و با استمرار کاهش میزان باروری، نسبت خانواده های تک فرزند قطعی افزایش یابد. در طول بیش از سه دهه ی گذشته سهم خانواده های با یک یا دو فرزند در ایران افزایش یافته است. میزان باروری کل در استان همدان نیز از سال 1376 زیر سطح جایگزین بوده است و در سال 1399 به 64/1 فرزند به ازای هر زن رسیده است. در این شرایط انتظار می رود نسبتی از خانواده های ساکن همدان به داشتن یک فرزند بسنده کرده و به این ترتیب نسبت خانواده های تک فرزند افزایش یابد. بر این اساس آگاهی از قصد فرزندآوری زنان به ویژه زنان بی فرزند و تک فرزند، عوامل و تعیین کننده های آن بیش از پیش اهمیّت می یابد. هدف اصلی این پژوهش، شناخت عوامل زمینه ساز قصد بی فرزندی و تک فرزندی در میان زنان 35-15 ساله ی شهر همدان است. پژوهش حاضر با روش تحلیل ثانویه و بر مبنای داده های پیمایش ازدواج و باروری شهر همدان که در سال 1397 در قالب یک طرح مشترک بین المللی انجام شد، سازمان یافته است. برای بررسی روابط دو متغیّره از آماره های توصیفی و دو متغیّره و در تحلیل های چند متغیّره از دو مدل رگرسیون لوجستیک چندگانه در محیط SPSS نسخه ی 22 استفاده شد. یافته ها نشان می دهد 65 درصد جمعیّت نمونه ی مورد بررسی را افرادی تشکیل داده اند که در زمان پیمایش بدون فرزند بوده یا تنها یک فرزند داشته اند و 3/7 درصد و 21/6 درصد از جمعیّت نمونه ب
