حاتم حسینی

چکیده زمینه: تغییرات ارزشی و نگرشی به وجودآمده در جامعه ایران در طول چند دهه ی گذشته، تأثیر زیادی بر تصمیم ها و کنش های باروری افراد و خانواده ها، به ویژه زنان، گذاشته است. هدف از این مقاله بررسی تمایلات فرزندآوری زنان همسردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی ـ درمانی شهر همدان و تعیین کننده های آن است. روش ها: داده ها از طریق پیمایشی در طول ماه های آبان و آذرماه 1391 گردآوری شد. مطالعه به صورت مقطعی و در میان نمونه ای به حجم 273 زن واجد شرایط بررسی که به صورت تصادفی انتخاب شدند صورت گرفت. تکنیک گردآوری داده ها پرسشنامه ی ساختار یافته بود. یافته ها: نتایج نشان داد که 70/7 درصد زنان تمایل ندارند علاوه بر فرزندانی که در زمان بررسی داشته اند فرزند دیگری داشته باشند. در این میان، 55 و 84/3 درصد زنان به ترتیب دارای یک و دو فرزند بودند. بر پایه این بررسی، 78/4 درصد پاسخ گویان، شمار مطلوب فرزند برای خانواده ها را دو فرزند عنوان کرده اند. مهم ترین دلایل ترجیح الگوی دو فرزندی، به ترتیب مشکلات اقتصادی و مشکل خانواده ها در تربیّت و آموزش فرزندان است. نتایج تحلیل چندمتغیّره نشان داد که احتمال توقّف فرزندآوری در میان زنانی بیش تر است که شاغل اند، فرزندان در قید حیات بیش تری دارند، در پایان دوره ی تولیدمثل به سر می برند، منافع فرزندان را کم تر از هزینه های آن ارزیابی می کنند و گرایش کم تری به ترجیح فرزند پسر بر دختر دارند. نتیجه گیری: سیاست های جمعیتی در راستای جلوگیری از کاهش بیش تر باروری باید معطوف به اشتغال، خانواده و کیفیّت زندگی به ویژه در میان زنان بدون فرزند، دارای یک فرزند و زوج های تازه ازدواج کرده باشد.