امروزه گسترش رفتار تقلب در میان دانشجویان در فضای علمی دانشگاه ها ، به یکی از معضلات حوزه آموزش عالی مبدل گشته است. برای پیشگیری از بروز چنین مشکلی در مسیر حرکت علمی دانشگاه و دانشجویان می بایست شناختی کافی از ابعاد و ویژگی های مرتبط با پدیده تقلب بدست آید تا بتوان در خصوص امر پیشگیری و یا مقابله با آن راه حل هایی را اندیشید. در این پژوهش، هدف محقق کسب شناخت در مورد علل بروز رفتار تقلب در میان دانشجویان میباشد و برای دست یابی به آن، به نحوه نگرش دانشجو نسبت به سیستم دانشگاه و نظام عملکرد آن تکیه کرده است. در بخش تئوریک، سه حوزه نظری (عقلانی، واکنشی، فرهنگی) را مورد بررسی قرار گرفته و برای بررسی این موضوع از سه نظریه انتخاب عقلانی (نظریه تصمیم گیری)، نظریه هنجاری مرتن و هنجار علم مرتن و نظریه ناهماهنگی شناختی فستینگر استفاده شده است. بر اساس چارچوب نظری پیش بینی شده متغیر های مستقل، تجربه تقلب پیش از دانشگاه و علاقه به رشته تحصیلی بوده و متغیر های میانجی نگرش به سازمان علم، میزان عمومیت تقلب، احتمال لو رفتن (ریسک) تقلب، آگاهی و پذیرش کد های اخلاق علمی، نگرش نسبت به ضمانت اجرایی و اعتماد به روش های ارزشیابی دانشگاه و ارتباط (دانشجویان) با اساتید تعیین شده اند و ارتباط آنان را در خصوص متغیر وابسته، یعنی تقلب کردن سنجیده شده است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانشجویان فعال تحصیلی دوره کارشناسی دانشگاه بوعلی سینا در سال 93 بوده که از میان آنان 365 نفر با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای بعنوان جمعیت نمونه انتخاب شده اند. اطلاعات مورد نظر توسط تکنیک پرسشنامه گرد آوری شده است. یافته های نشان میدهد که تجربه تقلب پیش از دانشگاه بطور مستقیم بر میزان تقلب کردن دانشجو اثر میگذارد. همچنین یافته ها حاکی از آن اند که هرچقدر نگرش دانشجو نسبت به سازمان علم (دانشگاه) منفی شود، بر میزان باور به عمومیت تقلب اثر میگذارد و در نتیجه اعتماد به روش های ارزشیابی کاهش یافته و نگرش دانشجو نسبت به ضمانت های اجرایی دانشگاه منفی تر میشود. بنابراین میزان تقلب کردن در دانشجو افزایش میابد. همچنین در مورد اثر گذاری ارتباط اساتید با دانشجویان و میزان آگاهی دانشجو از کد های اخلاق علمی و پذیرش آن ها، می توان گفت هرچه این ارتباط از کیفیت کم تری برخوردار باشد، میزان آگاهی دانشجویان کاهش یافته و در نتیجه د
