حسین بیات

این پژوهش با هدف بررسی اثر فاکتورهای متفاوت چرای دام، موقعیت شیب و عمق نمونه برداری بر برخی از خصوصیات فیزیکی- مکانیکی خاک و حرکت کلرید به عنوان ردیاب غیرفعال حرکت نمک ها و آلاینده ها در خاک انجام شد. بدین منظور از دو طرح در قالب طرح سه فاکتوره (چرا، موقعیت شیب و عمق نمونه برداری) و دو فاکتوره (چرا و عمق نمونه برداری) استفاده شد. در طرح سه فاکتوره؛تأثیر فاکتورهای چرا در دو سطح چرای آزاد و چرای کنترل شده، فاکتور موقعیت شیب در سه سطح شانه شیب، پشت شیب و پای شیب و فاکتور عمق نمونه برداری در دو سطح عمق صفر تا 5/12 سانتی متر و 5/12 تا 25 سانتی متر و در طرح دو فاکتوره؛ تأثیر فاکتورهای چرا در سه سطح چرای آزاد، چرای کنترل شده و قرق و فاکتور عمق نمونه برداری در دو سطح عمق صفر تا 5/12 سانتی متر و 5/12 تا 25 سانتی متر بر ویژگی های فیزیکی، مکانیکی و شیمیایی خاک و انتقال املاح، به صورت آزمون فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار بررسی گردید. در طرح دو فاکتوره در هر سه نوع تیمار چرا، نمونه برداری در موقعیت پشت شیب انجام شد. نمونه برداری در فروردین ماه 1394 به صورت نمونه های دست خورده (56 نمونه) و دست نخورده (56 نمونه با سیلندرهای با ارتفاع 5/4 سانتی متر و قطر 5/5 سانتی متر) از دو عمق صفر تا 5/12 سانتی متر و 5/12 تا 25 سانتی-متر جهت اندازه گیری خصوصیات فیزیکی و شیمیایی صورت گرفت. همچنین برای بررسی انتقال املاح، نمونه های دست نخورده (28 نمونه) با سیلندرهایی با قطر 15 سانتی متر و ارتفاع 25 سانتی متر برداشت شد. توزیع اندازه ذرات، رطوبت در مکش های مختلف، مقاومت فروروی، تغییرات نسبت پوکی در اثر تنش خارجی، پایداری خاک دانه ها و همچنین خصوصیات شیمیایی خاک اندازه گیری شدند. مدل ون گنوختن (1980) بر داده های منحنی نگه داری آب خاک و مدل بست بر داده های توزیع اندازه ذرات برازش شد. غلظت ثابتی از کلرید پتاسیم (M 01/0) بر سطح ستون های بزرگ در شرایط اشباع و غیراشباع ماندگار وارد شد. برای شرایط اشباع شدت جریانی برابر با بیش ترین هدایت هیدرولیکی اشباع خاک ها (مربوط به هر تیمار) و برای شرایط غیراشباع شدت جریانی برابر 5/0، کم ترین ضریب آبگذری (مربوط به هر تیمار) روی ستون ها وارد گردید. آبشویی ستون ها تا حدود چهار برابر حجم آب منفذی ادامه یافت. غلظت کلرید خروجی با فواصل 1/0 حجم آب منفذی تعی