با توجه به دشوار، زمان بر و پرهزینه بودن اندازه گیری گنجایش تبادل کاتیونی خاکها (CEC)، تمایل به بهره گیری از توابع انتقالی (PTFs) برای برآورد این ویژگی رو به افزایش است. تعداد 129 نمونه خاک از استان های همدان و گیلان نمونه برداری شد. سپس توزیع اندازه ذرات، کربن آلی، CEC،pH خاک و میانگین وزنی قطر خاکدانه ها (MWD) در آن ها اندازه گیری شدند. افزون بر فراسنجه هایی که به صورت مرسوم برای برآورد CEC به کار می روند، از فراسنجه MWD نیز بهره گیری شده و توان این فراسنجه در بهبود برآورد CEC به کمک مدل های رگرسیونی و شبکه های عصبی ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که افزودن فراسنجه MWD، سبب بهبود چشم گیر صحت تخمین CEC شد که میزان بهبود از 6 تا 46 درصد متغیر بود. علت این بهبود ارتباط غیر مستقیم CEC باMWD خاک است. همچنین پنج مدل شبکه های عصبی بر اساس معیار ریشه میانگین مربعات خطا برتری ویژه ای نسبت به مدل های رگرسیونی در برآورد CEC در مرحله آموزش داشتند. ولی در مرحله آزمون برای غالب مدل ها نتیجه ای متفاوت به دست آمد. بنابراین MWD تخمین گر مناسبی جهت برآورد CEC با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی و روش رگرسیونی می باشد.
