این پژوهش با هدف بررسی عامل های موثر بر مهارت کشاورزان در استفاده ی بهینه از منبع های آب کشاورزی انجام شده است. جامعه ی آماری این تحقیق شامل همه ی کشاورزان شهرستان بهار استان همدان می باشد (1931N=) که 271 تن از آنان بر پایه ی فرمول کوکران به صورت تصادفی به عنوان نمونه ی تحقیق انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده های تحقیق، پرسشنامه بود که روایی آن با استفاده از نظر کارشناسان مربوطه و پایایی متغیرها با استفاده از آزمون آلفای ترتیبی (93/0-85/0α= ) تائید شد. یافته های آزمون من ویتنی نشان داد که دانش و مهارت استفاده ی بهینه از منبع های آب کشاورزی در کشاورزانی که در دوره های آموزشی مرتبط شرکت کرده بودند با کسانی که در این دوره ها شرکت نداشتند، دارای تفاوت معنی دار است. همچنین بر پایه ی یافته های آزمون کروسکال والیس بین مهارت بر پایه ی مالکیت زمین، منبع های کسب اطلاعات و منبع های تامین آب، تفاوت معنی داری وجود دارد. یافته های آزمون همبستگی اسپیرمن نشان داد که بین مهارت و متغیر های دانش، نگرش و شمار قطعه های زمین رابطه ی مثبت و معنی دار و میزان تولید سالیانه، گستره ی زمین دیم و میزان کاربرد کودهای شیمیایی رابطه ی منفی و معنی داری وجود دارد. افزون بر-این، نتایج رگرسیون ترتیبی نشان داد سه متغیر دانش، نگرش و شمار قطعه های زمین، 9/50 درصد از احتمال تغییر سطح متغیر مهارت کشاورزان در استفاده ی بهینه از منبع های آب کشاورزی را تبیین می کنند.
