تحقیق حاضر به لحاظ هدف در زمره تحقیقات کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش در زمره مطالعات پیمایشی از نوع توصیفی - تحلیلی می باشد. هدف اصلی این پژوهش تحلیل وضعیت رفتارکشاورزان در مورد تغییرالگوی کشت موجود با تاکید بر پایداری منابع آب در دشت همدان –بهار می باشد. جامعه آماری این تحقیق کل کشاورزان بخش مرکزی شهرستان بهار استان همدان در 8 دهستان به تعداد 1931 نفر بودند. برای انتخاب نمونه ها بر اساس جدول کرجسی- مورگان از این تعداد جمعیت، 310 نفر به عنوان نمونه های آماری برآورد شدند. نحوه انتخاب نمونه ها به صورت انتساب متناسب ازبین حجم جمعیت آماری و به صورت کاملا تصادفی انجام شد. ابزاراصلی جمع آوری اطلاعات پرسش نامه می باشد که روایی سوالات آن توسط اساتید و متخصصان امر مورد بررسی و تایید قرار گرفت. پایایی سوالات پرسشنامه نیز با انجام یک پیش آزمون بر روی 30 نفر از کشاورزان شهرستان همدان و با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت و میزان برآورد آزمون در مورد سوالات مربوط به میزان سنجش دانش، نگرش و مهارت به ترتیب 89/0، 88/0 و 91/0 محاسبه شد. تجزیه و تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه با استفاده از نرم افزار آماری SPSS انجام شد. در تحلیل داده ها علاوه بر ضرایب همبستگی از آزمون T تک نمونه ای و کروسکال والیس استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که دانش و مهارت کشاورزان برای رسیدن به الگوی کشت مناسب در جهت مدیریت منابع آب بسیار پایین تر از حد استاندارد است. اما نگرش کشاورزان در این زمینه مثبت ارزیابی گردید که نشان دهنده آن است که کشاورزان منطقه بهار برای تغییر کشت موجود در جهت مدیریت منابع آب آمادگی ذهنی لازم را دارا می باشند. همچنین نتایج نشان دادکه رابطه معنی داری بین متغیرهای روشهای کسب اطلاعات توسط کشاورزان، تعداد قطعات زمین، نوع زمین(دیم/ آبی) و نوع مالکیت ارضی زمین با رفتارکشاورزان برای تغییر کشت موجود در جهت مدیریت منابع آب وجود دارد.
