حمید بلالی

با گذار از کشاورزی سنتی و افزایش تولید محصولات کشاورزی موضوع بازاریابی اهمیت فزاینده ای یافته است. هزینه های بازاریابی در قیمت پرداختی مصرف کننده و قیمت دریافتی تولیدکننده تأثیر می گذارد و کاهش آن موجب بالا رفتن رفاه کل جامعه می شود. هدف این مطالعه بررسی بازاریابی، گیاه دارویی گشنیز در استان همدان می باشد. داده های مورد نیاز این تحقیق با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده از طریق مصاحبه و تکمیل پرسشنامه در سال زراعی 94-1393 جمع آوری گردید. در این مطالعه بررسی وضعیت بازاریابی گیاه دارویی گشنیز، از طریق معیارهای حاشیه بازاریابی، کارایی بازاریابی، توابع حاشیه بازاریابی و ضریب هزینه بازاریابی صورت پذیرفت. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل بازاریابی، 6 مسیر بازاررسانی برای محصول گشنیز مشخص گردید، که مسیر تولیدکننده- عمده فروش- خرده فروش- مصرف کننده، به عنوان کاراترین مسیر انتخاب شد. حاشیه خرده فروشی ، عمده فروشی و حاشیه کل بازار برای مسیر مذکور به ترتیب 1985، 1458 و 3443 تومان به دست آمد. ضریب هزینه بازاریابی در این مسیر، 77/5 درصد می باشد. کارایی قیمتی، فنی و کارایی کل نیز به ترتیب 91، 81 و 72 درصد به دست آمد، که مقدار کارایی قیمتی بیش تر از کارایی فنی می باشد. سهم تولیدکننده، عمده فروش و خرده فروش از قیمت پرداختی مصرف کننده نیز به ترتیب 1/47، 3/22 و 4/30 درصد محاسبه گردید. هم چنین سود خالص بازاریابی تولیدکننده، عمده فروش و خرده فروش برای یک کیلوگرم گشنیز به ترتیب 5/1962، 482 و 1985 تومان می باشد.