هدایت باقری

شوری یکی از مهمترین تنش های غیر زنده است که به شدت اثر منفی بر بهره وری محصولات کشاورزی در سراسر جهان دارد. براساس گزارش فائو در سال 2008 بیش از 800 میلیون هکتار از زمین های کشاورزی در سراسر جهان با مشکل شوری رو به رو بوده اند. یکی از روش های مقابله با تنش شوری در خاک استفاده از میکروارگانیسم ها بویژه همزیست های گیاهی می باشد. حدود یک درصد از گونه های گیاهی که هالوفیت (شورپسند) نام دارند قادر به رشد و تکثیر در خاک های شور هستند. پژوهش حاضر به بررسی اثرات افزایش رشد گیاه زراعی گندم (Tritichum aestivum) و افزایش تحمل به تنش شوری ( NaCl) توسط باکتری های اندوفیت شورپسند جدا شده از گیاهان شورپسند بومی ایران پرداخته است. به این منظور، ابتدا تست تحمل به شوری بر روی بذر دو رقم گندم میهن (آبی) و هما (دیم) در غلظت های مختلف NaCl انجام شد و سطح تحمل ارقام مذکور 200 میلی مولار تعیین گشت. هشت جدایه باکتری شورپسند جداشده از گیاهان هالوفیت کویر مرکزی ایران نیز از آزمایشگاه بیوتکنولوژی دانشگاه بوعلی سینا تهیه شد. سپس اثرات باکتری های اندوفیت مذکور بر شاخص های جوانه زنی دو رقم گندم میهن (آبی) و هما (دیم) تحت تنش شوری (NaCl در غلظت های 0،100،200،300و 400 میلی مولار) در شرایط آزمایشگاهی، مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار بررسی شد و آنالیز آماری نتایج با استفاده از نرم افزار SAS و مقایسه میانگین ها با استفاده از آزمون LSD انجام شد.نتایج نشان داد که از بین هشت جدایه باکتری سه جدایه در برترین گروه های آماری قرار گرفتند و بیش ترین تاثیر بر رشد و شاخص های جوانه زنی دو رقم گندم هما و میهن تحت تنش NaCl را نشان دادند، که شامل جدایه های شورپسندگرم مثبت 76Oceanobacillus sp. ( Bacillaceae، جداسازی شده از ریشه گیاهCressa)، 14 Micrococcus luteus (Micrococcaceae، جداشده از گیاه Salsola tomentosa ( و 7 Bacillus licheniformis ( Bacillaceae ، جداشده از ریشه گیاه Salsola yazdiana) بودند. آزمون های کمی و کیفی نشان داد که هر سه جدایه باکتری هالوفیت مذکور قادر به تولید هورمون گیاهی ایندول استیک اسید (IAA، اکسین) بودند که می تواند یکی از علل تاثیر آنها بر رشد گیاه باشد. در مجموع یافته های حاصل از این پژوهش بیانگر آنند که باکتری های اندوفیت گیاهان هالوفیت می توانند در نتی