حسن علی عربی

جهت بررسی تاثیر سطح و نوع کبالت بر فراسنجه های خونی و عملکردتعداد 30 راس بزغاله نرسه تا پنج ماهه نژاد بومی، با میانگین وزنی 5/2±8/17 کیلوگرم در قالب طرح کاملاً تصادفی به پنج تیمار شامل: 1) جیره پایه حاوی 076/0 میلی گرم کبالت در کیلوگرم ماده خشک (شاهد)؛ 2) جیره پایه + 25/0 میلی گرم کبالت در کیلوگرم ماده خشک به شکل سولفات کبالت (سولفات 25/0)؛ 3) جیره پایه + 5/0 میلی گرم کبالت در کیلوگرم ماده خشک به شکل سولفات کبالت (سولفات 5/0)؛ 4) جیره پایه + 25/0 میلی گرم کبالت در کیلوگرم ماده خشک به شکل کبالت گلوکوهپتونات (گلوکوهپتونات 25/0)؛ 5) جیره پایه + 5/0 میلی گرم کبالت در کیلوگرم ماده خشک به شکل کبالت گلوکوهپتونات (گلوکوهپتونات 5/0)اختصاص داده شدند. ماده خشک مصرفی بزغاله هائی که در جیره خود 5/0 قسمت در میلیون کبالت از منبع گلوکوهپتونات دریافت کردند بیشتر از گروه شاهد بود وزن نهایی و میانگین افزایش وزن روزانه تحت تاثیر سطح مکمل قرار گرفت و در تیمارهای دریافت کننده سطح بالاتر کبالت به طور معنی داری بالاتر از سایر تیمارها بود. با این وجود ضریب تبدیل خوراک تفاوت معنی داری بین تیمارها نداشت و تنها تفاوت عددی مشاهده شد. مکمل کبالت بر میزان گلوکز و ویتامین 12B سرم تاثیرگذار و بیشترین تفاوت مربوط به تیمار گلوکوهپتونات 5/0 بود. هرچند تیمار گلوکوهپتونات 5/0 از نظر گلوکز با تیمار شاهد تفاوت معنی داری داشت اما تفاوت آن با سایر تیمارهای دریافت کننده کبالت معنی دار نبود. تیمارهای کبالت تاثیر معنی داری بر فراسنجه های بیوشیمیایی سرم و هماتولوژی نداشتند. به طور کلی سطح کبالت تاثیر معنی داری بر عملکرد بزها داشت به طوری که سطوح بالاتر کبالت سبب مصرف ماده خشک و افزایش وزن روزانه بیشتری شد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که سطح نیاز 07/0 میلی گرم کبالت در روز که برای بزها تعیین گردیده در محدوده مرزی نیاز قرار دارد. مکمل آلی کبالت در شکمبه بازده بهتری برای ساخت ویتامین 12B و همچنین گلوکز داشت و عملکرد بزها در سطح 5/0 بهتر از سطح 25/0 میلی گرم بر کیلوگرم ماده خشک بود.