غلامرضا طلیسچی

زمینه و هدف: تحقیقات پیشین نشان داده است که طراحی محیط‌های درمانی تأثیر چشمگیری بر رضایتمندی بیماران، بهبود کیفیت زندگی، و کاهش اضطراب دارد. با این حال، بسیاری از مراکز درمانی همچنان نیازهای روانی و اجتماعی بیماران را در طراحی محیط نادیده می‌گیرند. این پژوهش با هدف ارزیابی تأثیر طراحی مناسب محیط‌های درمانی بازپروری (ترک اعتیاد) بر میزان رضایتمندی و بهبود روند درمان بیماران انجام شده است. مطالعه حاضر به روش تحلیلی و با بهره‌گیری از ابزارهای کیفی و کمی انجام شد. دو محیط درمانی با ویژگی‌های طراحی متفاوت (محیط اول با نور طبیعی کم، رنگ‌های خنثی و مصالح سرد؛ و محیط دوم با نور طبیعی زیاد، مصالح گرم، رنگ‌های شاد و فضای سبز) به‌صورت مدل‌سازی طراحی شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌هایی که به بیماران و افراد سالم ارائه شد، جمع‌آوری گردید و با نرم‌افزار SPSS تحلیل شد. برای بررسی تأثیر طراحی محیط از آزمون‌های نرمالیتی، آزمون T استفاده شد. نتایج نشان داد که طراحی محیط‌های درمانی با کیفیت بالا، شامل استفاده از نور طبیعی، رنگ‌های شاد، مصالح گرم، و فضای سبز، تأثیر قابل‌توجهی بر افزایش رضایتمندی، کاهش اضطراب، و بهبود عزت‌نفس بیماران دارد. همچنین بین رضایتمندی بیماران از محیط درمانی و احساس امنیت و آرامش ارتباط مستقیم وجود داشت. نتیجه‌گیری: طراحی مناسب محیط‌های درمانی، فراتر از جنبه‌های عملکردی، می‌تواند به ارتقای کیفیت درمان و تجربه روانی بیماران کمک کند. این مطالعه نشان داد که توجه به مؤلفه‌های روان‌شناسی محیطی در طراحی مراکز ترک اعتیاد می‌تواند نقش مهمی در بهبود روند درمان و کاهش بازگشت به اعتیاد ایفا کند.