مهدی قلیخان هدایت ملقب به مخبرالسلطنه (1243 ـ 1334) از جمله نویسندگان و رجال سیاسی دوره ی قاجار و - مشروطه است. وی علاوه بر آنکه یکی از مهمترین رجال سیاسی دوران خود محسوب میشد به مسائل فرهنگی نیز علاقمند بود. مخبرالسلطنه آثار فراوانی در زمینههای تاریخی، ادبی، فلسفی، موسیقی، نجوم و آثاری نیز در زمینه های آموزشی و تعلیمی دارد. جامعترین و کاملترین اثر وی کتاب خاطرات و خطرات است که دربردارنده خاطرات وی از دوران شش پادشاه قاجاری و پهلوی از اواسط دوران ناصرالدین شاه قاجار تا اواسط دوران محمدرضا شاه پهلوی - - است. این کتاب یکی از بهترین کتابهای تاریخی به منظور شناخت عصر قاجار و پهلوی است که به دلیل پارهای از اطلاعات دست اول و اینکه نویسنده اش خود از اشخاص سیاسی و در متن امور بوده و وقایع را از نزدیک مشاهده کرده است دارای اهمیت است. سبک نثر آن دارای ویژگیهای خاصی است. برخورداری از زبان ساده و نزدیک به گفتار و استفاده از تعبیرات جدید سبب سادگی و روانی و زیبایی نثر این اثر شده است. از جمله ویژگیهای زبانی این اثر میتوان به استفاده از جملات تند و تلگرافی، تعابیر جدید و عامیانه، استفاده از افعال ماضی نقلی، به کار بردن انواع قید و جابه- جایی ارکان جمله اشاره کرد. در نگارش این کتاب همچون سایر کتب تاریخی از مسائل مربوط به علم بیان و بدیع برای ادبی کردن اثر بهکار رفته است. از جمله ی این ویژگیهای ادبی میتوان به استفاده از کنایات، تشبیه، سجع، تضاد، تلمیح به آیات و احادیث اشاره کرد. استفاده از اشعار فارسی نیز در ضمن بیان مطالب از دیگر ویژگیهای این اثر است. در این پژوهش نثر این کتاب در دو بخش زبانی و ادبی تحلیل شده است. در بخش زبانی، به بررسی سطح لغوی یا سبک شناسی واژه ها و بررسی سطح نحوی یا سبک شناسی جمله پرداخته میشود. و بخش ادبی به بررسی آرایه های بیانی و بدیعی این اثر اختصاص مییابد. همچنین در این پژوهش به بررسی شباهتهای سبک زبانی و ادبی این اثر با آثار جلال آل احمد پرداخته ایم. این پژوهش به شیوه ی توصیفی تحلیلی و به روش کتابخانه ای انجام شده و در تدوین آن از کتاب و مقاله به عنوان منبع استفاده شده است.
