ـ طبیعی ترین نثر موجود در هر زبان متعلّق به قدیمی ترین دوره ای است که زبان گفتار، خود به خود و در یک روال طبیعی، از بافت شفاهی به بافت مکتوب تبدیل شده است. در فرهنگ ایرانی، نثر مرسل به عنوان قدیمی ترین گونه ی نوشتاری از زبان فارسی دری، طبیعی ترین نوع نثری است که بر جای مانده است. پس از آن نثر موزون پا به عرصه ی وجود گذاشته است که ساختار آن از همه ی امکانات موجود در نثر مرسل تشکیل شده است و تنها عنصر موسیقی با آن همراه شده است. برای افزودن بر جنبه های موسیقایی زبان، شیوه ی گزینش و طرز چینش واژگان دچار تغییرات جدّی شده است تا در موقعیت های مناسب، هم جلوه های لازم موسیقایی در کلامِ منثور، تأمین شود و هم به فراخور کلام موزون، جنبه هایی از بافت عاطفی زبان نیز بر آن افزوده شود. به این طریق، نثر تزئینی در برابر دربار غزنه که اغلب شاعران را در اختیار خود گرفته است، امکان دیگری از زبان را ـ که نثر موزون یا شعر منثور باشد ـ به توده های مردم عرضه می کند تا آن ها را بیشتر مجذوب آموزه های الهی و عرفانی نماید.
