1404/02/01

قهرمان شیری

مرتبه علمی: استاد
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم انسانی
نشانی: دانشکده ادبیات
تلفن: 09189149512

مشخصات پژوهش

عنوان
بررسی تحلیلی جریان های شعر معاصر از سال 1360 تا 1390
نوع پژوهش
پایان نامه
کلیدواژه‌ها
شعر نوگرای فارسی ، جریانهای ادبی ، گفتارگرایی ، نحوستیزی ، ساختارشکنی ، عدول از هنجار ، فرمگرایی ، مفهومگرایی ، معناگریزی .
سال 1395
پژوهشگران فروزان آزادبخت(دانشجو)، قهرمان شیری(استاد راهنما)، محمد طاهری(استاد مشاور)

چکیده

شعر نوگرای فارسی در ایران، طی سه دههی اخیر (1360-1390) تحت تأثیر اوضاع و احوال سیاسی و اجتماعی جامعه با معرفی جریانهای متعددی مواجه شده است که هر یک از این جریانها به نحوی بر روند تحوّلات شعر فارسی تأثیرگذار بودهاند. در دههی شصت، جریان «شعر جنگ» به طور خودجوش و بدون هیچ گونه بانی و بیانیهای به جود آمد و غالب شعرای این دهه را میتوان جزء شعرای جنگ دانست زیرا به دلیل وسعت ابعاد جنگ تمامی مردم و البتّه هنرمندان، به لحاظ عاطفی با پدیدهی جنگ و فجایع آن درگیر بودند. به موازات این جریان، «موج سوم» نیز در ادامهی تجربیّات شعرای نوگرای دههی چهل و پنجاه در حال توسعه بود. این جریان را که میتوان گونهای از «شعر لحظه» دانست و توسط «فرامرز سلیمانی» معرفی شد؛ بیشتر مجالی بود برای بیان زنج هنرمندانی که تحت فشار شرایط خاص آن دهه قرار داشتند. در کنار این دو جریان، «سید علی صالحی» نیز جریان «شعر گفتار» را معرفی کرد و با این اقدام، کاربرد زبانی نزدیک به محاوره را در سرودهها ترویج کرد. در دههی هفتاد، پس از اتمام جنگ و بازتر شدن نسبی فضای هنری، جریانهای شعری بیشتری پا به عرصهی ظهور گذاشتند؛ که اکثراً به طور مستقیم یا غیر مستقیم تحت تأثیر نظریههای اروپایی بودند. «جریان پست مدرن» که توسط «رضا براهنی» معرفی شد یکی از این گونه جریانهاست که مستقیماً از نظریههای اندیشمندان اروپایی تغذیه میکرد که هر چند با ذائقهی هنری و بافت فرهنگی مردم ایران همخوانی نداشت امّا موجب کسب تجربیّات تازهای برای شعر نوگرای فارسی شد. در همین دهه جریان «شعر پسانیمایی» که توسط «علی باباچاهی» معرفی شد در واقع شکل تعدیل یافتهای از جریان «پست مدرن» بود. در کنار این دو جریان، «ابوالفضل پاشا» جریان « شعر حرکت » را معرفی کرد که این جریان اگر چه رگههایی از پست مدرن را در خود داشت امّا بیشتر مبتنی بر تجربیّات شعر سنتی فارسی به ویژه شیوهی «مولانا» بود. «سید علی صالحی» نیز در این دهه دوباره دست به کار شد و جریان «شعر فراگفتار» را معرفی کرد و این بار کوشید که ابعادی متافیزیکی را برای اصوات و آواها، تعریف کند. با آرامتر شدن اوضاع سیاسی و اجتماعی در سالهای آغازین دههی هشتاد، از التهابات عرصهی ادبی نیز کاسته شد و شور و شر ارائهی نظریههای اروپایی نیز فروکش کرد و تنها انشعاب باقی ماندهی این نظریهها جریان «شعر متفاوط» بود که توسط «محمّد آ