رئالیسم از مکاتب برجستهی ادبی و هنری در سراسر جهان به شمار میرود. در آثار اولین نسل از داستاننویسان ایرانی از جمله سیمین دانشور نیز بسیاری از ویژگیهای این مکتب آشکار است. دانشور به عنوان نخستین بانوی داستان نویس در ایران، چهار مجموعه داستان با نامهای «آتش خاموش»، «شهری چون بهشت»، «به کی سلام کنم؟» و «انتخاب» در کارنامهی ادبی خود دارد. همچنین سه رمان با نامهای «سووشون»، «جزیرهی سرگردانی» و «ساربان سرگردان» از این نویسنده بر جای مانده است. در رسالهی حاضر تلاش بر آن است تا بازتاب انواع رئالیسم از جمله انتقادی، نمادین، اجتماعی و روانشناختی در آثار داستانی سیمین دانشور بررسی شود. ویژگیهای محتوایی رئالیسم در دو بخش مسائل سیاسی ـ اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران و بازتاب زندگی شخصی نویسنده مورد تحقیق قرار گرفته است. در بررسی فرم داستانها نیز ویزگیهایی چون کاربرد زبان عامیانه و متناسب با طبقهی اجتماعی، صحنهپردازیهای دقیق و شخصیتپردازیهای واقعگرا مورد نظر بوده است. توجه به موارد یاد شده موجب گردیده دانشور به عنوان نویسندهای واقعگرا شناخته شود؛ نویسندهای که در داستانهایش بازتاب زندگی فردی و اجتماعی ایرانیان را در دهههایی از تاریخ ایران میتوان دید.
