پیش گفتار قرآن کریم، آخرین و کامل ترین کتابی است که خداوند برای هدایت بشر بر قلب پیامبر خاتم نازل کرد؛ این کتاب که در غیر بشری بودنش تردیدی نیست، همه ی نیازهای بشر برای رسیدن به فلاح و سعادت را دربردارد: «وَ نَزَّلْنا عَلَیْکَ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْ ءٍ». قرآن، حقیقت هستی و جایگاه انسان در جهان را مشخص کرده و بر اساس آن برای زندگی او در همه ابعاد، طرح و برنامه داده است؛ مشخّص کرده که انسان از کجا آمده و به کجا خواهد رفت و چه باید بکند. این طرح و برنامه، با توجّه به خصوصیات طبیعی انسان است؛ یعنی با توجّه به این که انسان موجودی اجتماعی است و نمی-تواند تنها زندگی کند و پیوسته در ارتباط و داد و ستد همه جانبه با دیگران بسر می برد و از سوی دیگر دارای صفاتی از قبیل حرص، طمع ناسپاسی، منفعت طلبی و مانند آن است. بنابر این، هدایت بودن قرآن، اقتضا دارد که طرح و برنامه اش همه ابعاد زندگی فردی و اجتماعی را شامل شود و در غیر این صورت، کتابی کامل و جامع نخواهد بود. کامل و جامع بودن قرآن کریم، به این نیست که تمام جزئیات تکالیف و احکام وضعی و تکلیفی را بیان کرده باشد، زیرا چنین چیزی نه ممکن است و نه مطلوب. کامل و جامع بودن قرآن، به این است که خطوط کلّی دین، یعنی اصول اعتقادی و انسان شناسی و کلیّات تکالیف و احکام در همه زمینه ها را با عبارات گوناگون که اعجازش نمایان است، تبیین نموده و برای فهم جزئیات احکام و معارف، مردم را به رسول خدا ارجاع داده است: «وأنزَلنا إلیکَ الذِکرَ لِتُبَیِّنَ لِلنّاس ما نُزّلَ إلیهِم» و رسول الله هم به مقتضای خبر متواتر ثقلین، این مسؤلیت را به اهل البیت خود محوّل کرده است. با توجّه به آن چه گفته شد، مهمّ ترین منبع استنباط تکالیف و احکام، قرآن کریم است و پس از آن، سنّت پیامبر و کسانی که پیامبر آنان را به جانشینی خود منصوب کرده است. عقل نیز در جایی که همه عقلا نظری یکسان دارند، مانند قبح ظلم و حسن عدل، منبعی شرعی در کنار آن دو است. جدای از این، عقل در همه مراحلِ استنباط احکام از کتاب و سنّت حضور دارد و چه بسا مانند مخصّص متّصل برای آیات و روایات باشد. اگر پذیرفتیم مهمّ ترین منبع استنباط احکام، قرآن کریم است، ضرورت تحقیق در باره آیاتی که بیان گر احکام شرعی است روشن می گردد. به همین جهت فقهای بزرگ از قدیم الایّام به تألیف کتاب هایی در این موضوع پرداخته
