غلام خداکرمیان

سیب زمینی گیاهی یک ساله علفی از خانواده بادمجانیان است. این گیاه از اهمیت بالایی در تأمین مواد غذایی مورد نیاز بشر برخوردار است. سیب زمینی در معرض انواع بیماری های قارچی، باکتریایی، ویروسی و مایکوپلاسمایی قرارداد. یکی از زیان آورترین بیماری های باکتریایی سیب زمینی بیماری پژمردگی آوندی باکتریایی ناشی از باکتری Ralstonia solanacearum است . باتوجه به خاک زاد و غده زاد بودن باکتری عامل بیماری و دامنه میزبانی گسترده بیمارگر، یافتن استرین های باکتریایی غده زاد و بازدارنده برای کاربرد به منظور کنترل بیولوژیک این بیماری بسیار مورد نیاز است. برای بررسی و ارزیابی توان بازدارندگی باکتری های غده زاد سیب زمینی علیه R. solanacearum در زمستان 1399 و بهار 1400غده های سالم و مشکوک به آلودگی از مناطق مختلف به طور تصادفی گردآوری شد. از غده های آلوده سیب زمینی باکتریR.solanacearum روی محیط نوترینت آگار(NA) دارای تترازولیوم کلراید(TTC) جداسازی و بیماریزایی آن ها بررسی و تایید شد. از غده های سالم ارقام مختلف سیب زمینی که به صورت تصادفی انتخاب و گرد آوری شده بود، باکتری های اندوفیت جداسازی شد. در مجموع 36 استرین جدا شده از غده های سالم سیب زمینی علیه R. solanacearum مورد ارزیابی قرار گرفت. بازدارندگی استرین ها در شرایط آزمایشگاهی با روش کشت نقطه ای و استفاده از بخار کلروفرم در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که استرین 35 و 18 به ترتیب بیشترین و کمترین قطر هاله بازدارندگی را به خود اختصاص دادند. برای بررسی تنوع ژنتیکی استرین های باکتریایی از آغازگر های BOXA1R و ERIC1/ERIC2در آزمون زنجیره ای پلیمرازاستفاده شد. نتایج به دست آمده از کاریرد این آغازگرها نشان داد که باکتری ها پی مورد بررسی از نظر ژنتیکی یکسان نبوده و دارای تنوع ژنتیکی هستند. بر اساس نتایج آزمون های فنوتیپی، بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی استرین های اندوفیت های جداسازی شده که بیشترین بازدارندگی را علیه بیمارگر R. solanacearum داشتند، متعلق به جنس های Stenotrophomonas ، Pseudomonas و Agrobacterium بودند. برای بررسی دقیقتر این استرین ها ژن کد کننده 16sr RNA نماینده هایی از استرین های با کارآیی بالا علیه بیمارگر R. solanacearum با استفاده از پرایمرهای اختصاصی به وسیله واکنش زنجیره ا