غلام خداکرمیان

میکروارگانیسم های فراریشه گوناگون بوده و می توانند برای کمک به سلامتی گیاه به کار گرفته شوند. سیب زمینی از گیاهان مهم است که ریشه آن با باکتری های فراوانی به ویژه جنس باسیلوس همسازی دارد. برای رسیدن به این هدف از ریزوسفر بوته های سالم و شاداب سیب زمینی استان همدان نمونه برداری و تعداد 43 استرین گرم مثبت دارای فعالیت کاتالازی جدا شد. توان بازداری از رشد Pectobacterium carotovorum subsp. carotovorum توسط استرین های جدا شده روی محیط کشت آگار غذایی به روش کشت سه نقطه ای و اندازه گیری هاله بازدارنده در قالب طرح کاملا تصادفی بررسی شد. نتایج نشان داد که 11 استرین قادر به تولید هاله بازدارنده بوده و در سطح یک درصد دارای تفاوت معنی دار هستند که شامل هشت گروه آماری بودند. استرین B57 با 6/3 سانتی متر میانگین قطر هاله بازدارنده و استرین B4 با 16/1 سانتی متر میانگین قطر هاله بازدارنده، به ترتیب بیشترین و کمترین بازدارندگی از رشد را داشتند. استرین های باسیلوس آنتاگونیست بر اسـاس ویژگی های فنوتیپی وابسته به گونه های Bacillus subtilis، B. cereus و B. pumilus بودند. بررسی های مولکولی بر برپایه توالی یابی ناحیه 16S rDNA نیز نتایج ویژگی های فنوتیپی را تایید کرد. جایگاه فیلوژنتیکی استرین های به دست آمده از این پژوهش شامل استرین B34 با 100 بوت استرپ در کلاستر B. Cereus ، استرین B7 با 100 بوت استرپ در کلاستر B. subtilis و استرین B57 با 100 بوت استرپ در کلاستر B. Pumilus قرار گرفت. شماره دستیابی به توالی ژن 16S rDNA در بانک ژن سایت NCBI برای استرین های B7، B34 و B57 به ترتیب MG654658 ، MG654659 و MG654660 است. با توجه به نتایج پژوهش مزبور یکی از عوامل میکروبی که در ریزوسفر بوته های سیب زمینی از استقرار بیمارگرهایی مانند باکتری های عامل پوسیدگی نرم جلوگیری می کند تنوع باسیلوس های این منطقه است.