غلام خداکرمیان

امروزه کاربرد گسترده پادزیست ها در پزشکی برای درمان بیماری های مردم و در کشاورزی و دامپزشکی، مایه آلودگی آب و خاک گردیده و پیامد بد بر ریزجانداران خاک و تندی فرآیندهای زیستی داشته است. در پی افزایش کاربرد پادزیست ها در کشور، هدف این پژوهش در گام نخست، شناخت و ارزیابی پیامد رها شدن پادزیست های پرکاربرد در خاک (با و بدون بهسازهای آلی و کانی)، بر فراوانی گروه های گوناگون میکروبی خاک، شناسه های گوناگونی زیستی، تنفس خاک، کارایی آنزیم های برون یاخته ای و درون یاخته ای فسفاتاز قلیایی، اوره آز، دهیدروژناز و هیدرولیز فلورسین دی استات (FDA) و شناسه های پایداری و بازگشت پذیری آنها و همچنین شناسه چگونگی زیستی خاک در یک بازه زمانی 90-روزه بوده است. در این گام، سه بهساز کود گاوی پوسیده، بیوچار و نانوزئولیت به اندازه دو درسد وزنی از هر کدام با نمونه های خاک آمیخته شد و یک تیمار گواه (بدون بهساز) نیز آماده شد. محلول های آبی پادزیست های جنتامایسین، اکسی تتراسایکلین و پنی سیلین با آب مقطر آماده شد و به 400 گرم خاک خشک افزوده گردید و به خوبی به هم زده شده و همزمان آب به نمونه های خاک افزوده شد تا به نمناکی 60 درسد گنجایش نگهداری آب (0.6WHC) برسد. برای هر تیمار از پادزیست ها، سه اندازه 50، 100 و 200 میلی گرم پادزیست بر کیلوگرم خاک خشک، به همراه یک تیمار گواه (بدون پادزیست)، در سه تکرار آزمایش شد. کارایی آنزیم فسفاتاز قلیایی با سوبسترای پارا نیتروفنیل فسفات و اوره آز با سوبسترای اوره سنجیده شد و کارایی آنزیم دهیدروژناز با تری فنیل فورمازان ارزیابی شد و کارایی آنزیم های هیدرولیز کننده فلورسین دی استات (FDA) نیز به گونه میلی گرم فلورسین بر گرم وزن خشک خاک گزارش گردید. شناسه های کارایی آنزیمی خاک، پایداری و بازگشت پذیری کارایی آنزیم نیز در سه بازه زمانی 7-1، 30-7 و 90-30 روز در یک دوره گرماگذاری 90 روزه برآورد شد. بر پایه برآوردهای آزمایش در گام آزمایشگاهی، افزودن پادزیست ها و در میان آنها جنتامایسن مایه کاهش فراوانی ریزجانداران شد. از سوی دیگر خاک های دارای بهساز کود گاوی بیشترین لگاریتم فراوانی قارچی را در بازه زمانی 7-1 داشت که از دیدگاه آماری ناهمانندی چشمگیری با خاک های دارای بیوچار نداشت. در بازه 30-7 روز، فراوانی همه باکتری ها در تیمارهای کاربرد پادزیست به گونه چشمگیری افزایش پیدا ک