غلام خداکرمیان

استان همدان به دلیل دارا بودن شرایط اقلیمی مناسب، از مهم ترین مناطق کشت درختان میوه هسته دار از جمله زردآلو است. همه ساله به ویژه در سالیان پرباران و خنک به دلیل آلودگی ناشی از بیماری شانکر باکتریایی که یکی از مهم ترین عوامل بیماری زای این محصول است کاهش چشم گیری در کمیت و کیفیت محصول زردآلو دیده می شود. بیماری شانکر باکتریایی درختان میوه هسته دار که توسط Pseudomonas syringae pv. syringaایجاد می شود، یکی از معضلات کشاورزی در سراسر جهان و ایران از جمله استان همدان به شمار می رود. از آنجایی که مدیریت موفق بیماری های گیاهی در نتیجه شناخت دقیق عوامل مولد آن ها حاصل می شود، در اوایل بهار و اواخر پاییز سال 1397 از باغ های زردآلو در استان همدان، از سرشاخه های جوان و شاخه های متوسط آلوده و دارای علائم شانکر باکتریایی نمونه برداری و تعداد 130 استرین باکتریایی جداسازی شد. تعداد 65 استرین به عنوان نماینده براساس رنگ و تیپ کلنی روی محیط کشت برای پژوهش های بیشتر از جمله آزمون بیماریزایی و شناسایی عامل بیماری انتخاب شدند. پس از انجام آزمون فوق حساسیت روی برگ های شمعدانی، تعداد 30 استرین علایم فوق حساسیت نشان دادند. این استرین ها براساس الگوی پروتئین محلول سلولی در ژل پلی آکریل آمید (SDS-PAGE ) به روش ناپیوسته لاملی در هفت گروه قرار گرفتند. از هرگروه یک نماینده انتخاب و آزمون بیماری زایی روی نهال های زردآلو در شرایط آزمایشگاهی انجام شد که تعدادی قادر به ایجاد علائم بیماری بودند. شناسایی استرین های بیماریزا و همراه بیماری با استفاده از آزمون های فنوتیپی بر پایه روش های استاندارد باکتری شناسی و تعیین توالی یابی ژن کد کننده 16s rRNA انجام شد. بر این اساس استرین بیماریزای FB61 به عنوان Pseudomonas syringae شناسایی شد و با بلاست توالی ژن کد کننده 16s rRNA در سایت NCBI میزان 7/98% به استرین P. syringae NCPPB 281 و 22/98% به استرین P. syringae ATCC19310 شباهت نشان داد. هم جنین استرین بیماریزای FB46 به عنوان Pantoea agglomerans تشخیص داده شد که با بلاست توالی ژن کد کننده 16s rRNA در سایت NCBI میزان 95.33% به P. agglomerans RSG19 شباهت داشت. باکتری P. syringae برای نخستین بار به عنوان عوامل بیماری شانکر باکتریایی زردآلو در استان همدان و باکتری P. agglomerans برای نخستین بار به عنوان عامل ا