یادگیری ترکیبی بعد از یادگیری حضوری و مجازی، سومین موج طراحی محیطهای یادگیری است که با افزایش دسترسی به فضای مجازی متداول شده است. سیاستگذاران، طراحان و مجریان آموزشی تلاش میکنند با ترکیب قابلیتها، ابزارها و روشهای محیطهای یادگیری حضوری و آنلاین، محیطهای یادگیری ترکیبی را شکل دهند. این ترکیب ازلحاظ افزایش گستره دامنه دسترسی به آموزش و بهبود کیفیت یادگیری عرصههای تازهای را پیشروی برنامهریزان درسی و مجریان آموزشی باز میکند. محیط یادگیری ترکیبی با ترکیب هدفمندانه ابزارها، روشها و پداگوژیها فرصتهایی را فراهم میکند تا به نیازهای یادگیری افراد متنوع پاسخ مناسب ارائه کند. بنابراین امروزه اغلب سازمانهای آموزشی در سطوح آموزش عمومی، آموزش عالی و آموزشهای شرکتی یا سازمانی به یادگیری ترکیبی روی آوردهاند. در این مقاله به ابعاد مفهوم یادگیری ترکیبی، چرایی و ضرورت آن و چگونگی طراحی و اجرای آن پرداخته میشود.