بر اساس برنامه ریزی آمایش سرزمین توسعه رشته های مهارتی در هر استان باید با توجه به ظرفیت ها و توانمندی های آن استان صورت گیرد. هدف پژوهش حاضر شناسایی رشته های تحصیلی جدید دوره دوم متوسطه فنی حرفه ای و کار و دانش مورد نیاز استان همدان برای دختران و پسران از بین رشته های موجود در کشور بود. این پژوهش از لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی و از لحاظ روش توصیفی و از نوع دلفی است. جامعه آماری آن در راند اول خبرگان دانشگاهی و کارشناسان سازمان های مرتبط استان(زمینه خدمات به تعداد 16 نفر، زمینه صنعت به تعداد46 نفر، زمینه کشاورزی 32 نفر و زمینه هنر به تعداد 40 نفر) و در راند دوم 20 نفر از مدیران با تجربه هنرستان های استان همدان و در راند سوم از بین جامعه کل دانش آموزان پایه نهم استان، تعداد 986 نفر از دانش آموزان دختر و پسر به عنوان نمونه مورد مطالعه قرار گرفته است. ابزار جمع آوری داده ها در راند اول لیست رشته های فنی حرفه ای و کاردانش برای دختران و پسران بوده که کارشناسان در چهار زمینه خدمات، صنعت، کشاورزی و هنر رشته های مورد نیاز را به تفکیک برای دختران و پسران مشخص نمودند و در راند دوم رشته های مورد تایید خبرگان به-صورت فهرست جداگانه ای تهیه و با طیف پنج درجه ای لیکرت در اختیار بیست نفر از مدیران هنرستان های دخترانه و پسرانه قرار گرفت. داده ها با استفاده از درصدفراوانی، ضریب توافق، میانگین و وزن نسبی تحلیل و رشته های مورد نیاز استان با توجه به ویژگی ها، ظرفیت ها و توانمندی در چهار زمینه برای دختران و پسران در دو شاخه فنی حرفه ای و کاردانش شناسایی شد. در راند سوم دانش آموزان دختر و پسر رشته های کاردانش و فنی حرفه ای مورد نظر خود را از بین رشته های موجود انتخاب کردند.یافته ها نشان داد که خبرگان و مدیران رشته های زمینه خدمات و هنر را بیشتر برای دختران و رشته های زمینه صنعت، خدمات و کشاورزی و هنر را برای پسران مناسب می دانند. به علاوه رشته های کاردانش در بین دختران چندان مورد توجه نیست.
