چکیده: هدف این پژوهش شناسایی موانع و آسیب های توسعه سازمان های مردم نهاد در استان همدان است. سازمان های مردم نهاد در راستای حرکت های خودجوش و مردمی در کشورهای مختلف برای کمک به رشد و توسعه کشورها در دو قرن اخیر توسعه یافته اند. جامعه آماری این پژوهش کارشناسان و مدیران سازمان های مردم نهاد(سمن ها) استان همدان هستند که تعداد کل آنها 460 می باشد و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای سهمی و از طریق فرمول حجم نمونه کرجسی و مورگان 210 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته مربوط به سمن ها بوده که از طریق مطالعه مبانی نظری، پیشینه و مصاحبه با پنج نفر افراد خبره تدوین شده است. داده های پژوهش با استفاده از روش تحلیل عامل اکتشافی و تاییدی مورد بررسی قرار گرفت و نشان داد که 303 سمن در حوزه های سلامت و بهداشت، آسیب های اجتماعی، امور خیریه، علمی، ادبی و هنری، حمایتی و گردشگری و محیط زیست فعالیت می کنند. این پژوهش نشان داد که شش عامل؛ عدم صلاحیت کافی اداره کنندگان سمن ها، عدم تناسب انتظارات با ساختار سمن ها، نبود حمایت های اجتماعی، ضعف قوانین، شبه دولتی بودن و اتکاء به دولت و ضعف حمایت های مادی و مالی مجموعا 146/ 65 درصد از کل واریانس مربوط به موانع توسعه سمن ها در استان همدان را تبیین می کنند.
