فرزاد ناظم

مقدمه: در بررسی های علمی سنجش کارایی دستگاه قلبی تنفسی به روشهای استاندارد آنالیز گازهای تنفسی هنگام اجرای ورزش پیش رونده درمانده ساز و تخمینی با دستگاه های ارگومتر و تریدمیل و نیز آزمونهای میدانی گزارش شده است. اما در مطالعات غربالگری و آینده نگر محاسبه این متغیر حیاتی بدون انجام آزمونهای معتبر ورزشی که به عوامل مختلف مانند سطح پایه آمادگی فیزیولوژیک ،فرد ،جنس ،سن، گونه پیکری جغرافیای محیط و فرهنگ تغذیه انسانی بستگی دارد قابل تأمل میباشد. هدف این مطالعه طراحی معادلات خطی رگرسیونی برای برآورد حداکثر اکسیژن مصرفی (VO2peak) بدون استفاده از اجرای تست های ورزشی در پسران نوجوان سالم است روش در 156 پسر نوجوان سالم 13 تا 17 سال با میانگین شاخص توده بدنی Kg٫m2 4٫5 21٫43 ظرفیت هوازی به روش آنالیز گازهای تنفسی ضربان قلب فعالیت با تله متری و متغیرهای آنتروپومتریک اندازه گیری شدند سپس از مدل خطی رگرسیونی چندگانه جهت طراحی معادله غیر ورزشی برآورد VO2peak در پسران استفاده گردید در اعتبار سنجی معادلات بومی از همبستگی پیرسون برای بررسی ارتباط VO2peak اندازه گیری و برآورد شده استفاده شد. یافته ها: بین VO2peak به روش معیار و متغیرهای ترکیب ،بدن همبستگی معناداری مشاهده شد (0٫799 - 0٫122 = R، 0٫001 >p). همچنین تحلیل رگرسیونی چندگانه نشان داد که VO2peak پسران با معادلات غیر ورزشی و انتخاب متغیرهای سن، شاخص توده بدن و ضربان قلب استراحت قابل برآورد است (P<0٫001) (R2 = 0٫63 - 0٫712 ، SEE - 4٫05 - 3٫59 ml٫kg٫min) .همچنین همبستگی معناداری بین VO2peak اندازه گیری و برآورد شده مشاهده شد. نتیجه گیری به نظر میرسد که معادله غیر ورزشی برآورد ظرفیت هوازی پسران نوجوان بر اساس سن BMI ، و ضربان قلب استراحت ، از اعتبار علمی قابل توجه برخوردار است (SEE = 3٫59 ml٫kg٫min ، =0٫712) به طوری که مربیان و معلمان ورزش مدارس میتوانند از آن به عنوان یک ابزار ،آسان ،ارزان ایمن در ارزیابی پایه آمادگی قلبی تنفسی جمعیت های بزرگ پسران نوجوان ایرانی با اهداف ارتقای تندرستی و بهداشت قلب و عروق و نیز تنظیم برنامه ورزش هوازی استفاده نمایند. در این میان مدل خطی از مدل غیرخطی در برآورد ظرفیت هوازی پسران برتری داشت.