مشروطیت از مهمترین وقایع تاریخ معاصر ایران و سرآغازی برای شکل گیری حقوق مدرن و مفاهیم و اقتضائات آن به شمار می آید. در این واقعه برای نخستین بار شاهد گردهم آیی گروه های مختلفی من جمله روشنفکران و روحانیت و تقابل و زیست آنها با یکدیگر هستیم و این مشارکت ها و همکاری ها اسباب شکل گیری مشروطیت را فراهم آورد. در میان گروه های متعددی که به بحث و بررسی در خصوص مشروطیت پرداختند، نقش فقها و طبقه روحانیت نقشی انکارناپذیر و مؤثر قلمداد می شود؛ چرا که آرای آنان در به حرکت درآوردن چرخ های مشروطیت و شکل گیری اقتضائات آن امری انکارناپذیر بود. یکی از فقهایی که نقشی به سزا را به خصوص در ادوار حضور خود در مجلس شورای ملی به ثبت رسانید، سید حسن مدرس بود. وی علاوه بر فقاهت، با حضور خود در مهمترین ثمره مشروطیت که همان مجلس بود، در زمینه های اجتماعی، سیاسی و حقوقی در ایران معاصر نقشی ماندگار از خود بر جای گذاشته است. مدرس در خصوص بسیاری از مسائل حقوقی و بالاخص حیطه حقوق عمومی دارای ایده های ناب بود، اندیشه های ایجاد حقوق، قانون، دین و سیاست، تشکیلات عدلیه، مالیات و تأمین اجتماعی حکایت از حضور فعال و اندیشه های ناب او دارد که همین اندیشه ها سبب پایه ریزی حقوق مدرن در ایران گردید. وی با الهام و بهره گیری از نظرات علمای مشروطه خواه و آشنایی نسبی با مفاهیم نو و مدرن و همچنین حقوق کشورهای غربی به ارائه نظریات و اندیشه های خویش پرداخت و از این راه در شکل دهی به حقوق عمومی ایران در چهارچوب سنت و شریعت کمک شایانی کرد. تحقیق حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و بهره گیری از منابع کتابخانه ای، در پی بررسی و شناخت تفکرات آیت الله سید حسن مدرس در مسائل حقوقی و با استعانت از آرای وی در زمان حضورش در مجالس دوم تا ششم بوده و نقش او را در مرحله گذار از جامعه سنتی ایران به جامعه مدرن بررسی نموده است.
