فریبا محسن زاده

تیره گاوزبان دارای 130 جنس و حدود 2500 گونه در 5 زیر تیره و 6تبار است. اعضاء این تیره در نواحی گرمسیری، نیمه گرمسیری و نواحی معتدله پراکنده شدهاند و مرکز تنوع آن ها در مناطق معتدله، نواحی ایرانی- تورانی و مدینترانه است. اعضاء این تیره پراکنش کمی در مناطق سردسیری دارند. تبار Lithosprmeae به عنوان دومین تبار بزرگ تیره گاوزبان به شمار میآید. اعضاء این تیره دارای 415 گونه در 24 جنس میباشند. جنس عسلک (Onosma L.) با بیش از 150 گونه بزرگترین جنس تبار میباشد که از اسپانیا تا چین پراکنش دارند. ایران، ترکیه، و غرب سوریه به عنوان مرکز تنوع این جنس به شمار میروند. در این پژوهش ویژگیهای رویان شناختی چهار گونه به نامهای : 1- Onosma bisotuneasis 2- Onosma cercium 3- Onosma microcarpa 4- Onosma dichroanthum, مورد مطالعه قرارذ گرفت. گلها و غنچهها در مراحل مختلف نمو برداشتهشد و در فیکساتور FAA تثبیت و در الکل 70% نگهداری شدند. سپس نمونهها قالبگیری و با میکروتوم به ضخامت 7 تا 10 میکرومتر برشگیری شدند. رنگ آمیزی با روش PAS بر اساس پروتکل پیشنهادی YEUNG انجام گرفت. طبق بررسیهای صورت گرفته در گونههای مورد مطالعه مشاهده شد که در تمامی گونهها بساک دیواره چهار لایه ( میانی، مکانیکی، تاپی و اپیدرم) دارد. تاپی از نوع ترشحی میباشد. شکل تترادها به صورت تتراهدرال و تتراگونال میباشد. دانههای گرده بیضی شکل و سه شیاره هستند. سلول مادر مگاسپور در لایه دوم زیر اپیدرمی ایجاد میشود. معمولاٌ تترادهای مگاسپور، خطی و Tشکل دیده میشوند. کیسه رویانی از الگوی تیپ پلیگونوم تبعیت میکند. مگاسپور شالازی به عنوان مگاسپور عملکردی رشد میکند.