فرشاد دشتی

شوری خاک و آب یکی از مشکلات در حال افزایش کشاورزی و یکی از مهم ترین موانع برای تولید محصول در جهان است که بر فرآیندهای فیزیولوژیکی و رشد گیاهان اثر منفی دارد. ترکیبات زیادی در زمینه کاهش اثرات زیان آور تنش شوری مورد استفاده قرار گرفته است. اسید آسکوربیک آنتی اکسیدان محلول در آب می باشد که با بی اثر کردن رادیکال های آزاد موجب مقاومت گیاهان در برابر تنش های محیطی می شود. در این پژوهش، تأثیر برهم کنش شوری و اسید آسکوربیک بر تولید نشاء گیاه فلفل دلمه ای در شرایط کشت گلخانه ای مطالعه شده است. این آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی در دو سطح نمک کلرید سدیم (صفر و 100 دسی زیمنس بر متر) و چهار سطح اسید آسکوربیک (صفر ، یک، سه و پنج میلی مولار) با سه تکرار انجام شد. تیمار شوری در مرحله 3 تا4 برگ حقیقی در سه مرحله اعمال شد و تیمار اسید آسکوربیک نیز یک هفته قبل از شروع تیمار شوری انجام شد و تیماردهی هر هفته در روز مشخص صبح انجام گردید که تیمار شوری با آب آبیاری و تیمار اسید آسکوربیک از طریق محلول پاشی برگی صورت گرفت. نتایج نشأن داد تنش شوری موجب افزایش نشت یونی و افزایش تولید مالون دی آلدئید شد و کاربرد اسید آسکوربیک با غلظت 5 میلی مولار به ترتیب موجب کاهش 01/41 و 58/46 درصدی میزان این صفات نسبت به تیمار شاهد شد. تنش شوری موجب کاهش میزان پرولین، کلروفیل، کارتنوئید و پروتئین برگ نشأ فلفل دلمه ای شد که کاربرد اسید آسکوربیک با غلظت 5 میلی مولار به ترتیب موجب افزایش 55/60، 42/79، 15/96 و 57/46 درصدی مقدار صفت های نام برده شد. در گیاهان تحت تنش شوری جذب عناصر آهن، روی، مس و فسفر کاهش یافت و کاربرد اسید آسکوربیک با غلظت 5 میلی مولار به ترتیب افزایش 47/27، 12/25، 41/13 و 57/28 درصدی تجمع در برگ این عناصر را در پی داشت. شرایط تنش شوری با افزایش تجمع در برگ سدیم همراه بود که کاربرد اسید آسکوربیک موجب کاهش تجمع این عنصر شد. نتایج نشان داد تنش شوری باعث کاهش شاخص های رویشی (تعداد برگ، سطح برگ، وزن تر ریشه و برگ ) شد و تیمار با اسید آسکوربیک اثر تنش شوری را بر پارامترهای رویشی کاهش داد. تحت تنش شوری تیمار اسید آسکوربیک 5 میلی مولار منجر به افزایش 30/36 درصدی سطح برگ نسبت به تیمار شوری بدون کاربرد اسید آسکوربیک شده است. اسید آسکوربیک باعث افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی کاتالاز و پراکسی