ملاتونین مولکولی بسیار حفاظت شده است که منحصر به قلمرو حیوانی نبوده و حضور آن در گیاهان توسط بررسیهای زیادی تایید شده است. ملاتونین در برخی گیاهان حساس به طول روز موجب تاخیر در زمان گلدهی میشود. ورود اسفناج به فاز زایشی موجب کاهش ارزش آن بهعنوان یک فراورده کشاورزی میگردد. بنابراین، این آزمایش بهمنظور بررسی اثر ملاتونین بر برخی ویژگیهای رشدی و گلدهی اسفناج، در قالب طرح بهطورکامل تصادفی با هشت تیمار در 12 تکرار اجرا شد. تیمارها 50 و 100 میلیگرم در لیتر بود. نتیجههای مقایسه ، شامل کاربرد خیساندن بذر و محلولپاشی برگ در غلظتهای صفر، 25 ،22 ،21/8 ،7/ میانگینها نشان داد که تیمار خیساندن بذر با 100 میلیگرم در لیتر ملاتونین بهترتیب موجب افزایش 14 64/78 و 97 درصدی در سطح برگ، وزن تر و خشک اندام هوایی، تعداد ریشههای جانبی، محتوی کلروفیل و مقدار ،29/86 ملاتونین درونزای گیاهان اسفناج نسبت به تیمار شاهد شد. تیمار ملاتونین گلدهی اسفناج را به تاخیر انداخت بهطوری که تیمار خیساندن بذر با 100 میلیگرم در لیتر ملاتونین موجب شد گیاهان از نظر زمان گلدهی با تعداد روز بیشتر و همچنین از نظر سن فیزیولوژیکی با تعداد برگهای بیشتری به گل روند. این تأخیر در گلدهی با بررسی مریستمها در مرحله دو تا سه برگی در سطح میکروسکوپی نیز تایید شد. بر اساس نتیجهها، ملاتونین با تقویت رشد رویشی گیاه اسفناج، باعث باقی ماندن گیاه در فاز رویشی شده و انتقال به فاز زایشی را به تاخیر انداخته است. واژههای کلیدی: تأخیر گلدهی، نورگاه، مریستم انتهایی، ملاتونین درونزا.
